در هنگام جستجو کلمه در قسمت عنوان میتوانید کلمات مورد جستجو را با کاراکتر (-) جدا کنید.
کاربرد نوع شرط:
- جایگاه : پژوهشی
- مجله: گنجینۀ اسناد
- نوع مقاله: Journal Article
- کلمات کلیدی: قاجاریه,دیوانسالاری,آرشیو ملی ایران,اسناد دیوانی,روابط اصطلاحنامهای,نمایههای موضوعی,اصطلاحنامهها
- چکیده: هدف: مطالعۀ مفاهیم اسناد دیوانی دورۀ قاجار تا پایان عهد ناصری با هدف مقولهبندی و برقراری روابط اصطلاحنامهای.
روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کمّی و کیفی است. در این روش، ابتدا منابع معتبر تاریخی و ردیف اول دورۀ قاجار مطالعه و بررسی شد و مفاهیم موضوعی اصلی دیوانسالاری دورۀ قاجار تا پایان عهد ناصری شناسایی شد. سپس با تحلیل محتوا و چکیدۀ اسناد دیوانی دورۀ قاجار تا پایان عهد ناصری در پایگاه اسناد آرشیو ملی ایران، مفاهیم موضوعی اصلی و فرعی همراه با فراوانی مقولهها و زیرمقولههای موضوعی براساس پشتوانۀ سندی و انتشاراتی استخراج شد.
یافتهها و نتیجهگیری: از 19771 زیرمقولۀ بهدستآمده از اسناد دیوانی، القاب و مناصب دیوانی با 6895 زیرمقوله (9/34 درصد)؛ اصطلاحات دیوانی با 6811 زیرمقوله (2/34 درصد)؛ نهادهای دیوانی با 3445 زیرمقوله (4/17 درصد)؛ عناصر و گونههای اسناد دیوانی با 2620 زیرمقوله (3/13 درصد) شناسائی شد. مفهوم القاب و مناصب دیوانی، پربسامدترین مفهوم از مفاهیم اصلی اسناد دیوانی است. این مفهوم پنج مقوله و 167 زیرمقوله دارد که شامل مقولۀ القاب و مناصب مالی-دیوانی (6/34 درصد)؛ مقولۀ القاب و مناصب درباری-دیوانی (22 درصد)؛ مقولۀ القاب و مناصب نظامی-دیوانی (56/21 درصد)؛ مقولۀ القاب و مناصب دیوانی-دیوانی (55/12 درصد) و مقولۀ القاب و مناصب شرعی-دیوانی و قضایی-دیوانی (25/9 درصد). مناصب مستوفی، مستوفیالممالک، صدراعظم، ملا، قراسوران از پربسامدترین نمایههای (زیرمقولههای) مفهوم القاب و مناصب دیوانی بهشمار میآیند. تمام نمایههای موضوعی مفاهیم اصلی اسناد دیوانی با یکدیگر روابط اصطلاحنامهای دارند. پربسامدترین مفهوم اسناد دیوانی یعنی القاب و مناصب دیوانی بیشترین ارتباط اصطلاحنامهای را با نمایههای موضوعی مفهوم نهادهای دیوانی دارد.- چکیده انگلیسی: Purpose: To explore concepts in government documents of Qajarids from early times (1789) until the end of the Naser a-Dinshah reign (1898) to form categories and subcategories for establishing relations among them.
Method and Research Design: Integrated (cumulative, ie a combination of quantitative and qualitative) content analysis was carried out. Important published historical sources of the period were identified and examined carefully to extract concepts and construct categories and subcategories. Then a purposeful sample was taken from 19000 government archival documents indexed at the National Archives of Iran were selected and contents were analyzed and assigned the categories and subcategories.
Findings and conclusion: 19771subcategories were obtained from archival documents. The highest frequency belonged to titles and beurocratic positions (34.9%), beurocratic terms (34.2%), government offices (17.4%) elements, and types of documents (13.2%) accordingly. Administrative titles and official positions claimed for 5 categories and 166 subcategories. Categories of titles and financial positions with (34%) occurred the most. Thesaurus relations among subject indexes show the main concepts of governmental documents. All thematic indexes of the main concepts of governmental documents are related to each other.- انتشار مقاله: 22-02-1400
- نویسندگان: صدف نعیمی,فهیمه باب الحوائجی,ملوک السادات حسینی بهشتی,نجلا حریری
- مشاهده
- جایگاه : پژوهشی
- مجله: گنجینۀ اسناد
- نوع مقاله: Journal Article
- کلمات کلیدی: نمایه سازی,مراکز آرشیوی تهران,نمایه سازان,نمایه سازی الکترونیکی,اسناد آرشیوی مکتوب
- چکیده: هدف: پژوهش حاضر، با هدف آگاهی از وضعیت نمایهسازی اسناد آرشیوی مکتوب در مراکز آرشیوی شهر تهران انجام شده است.
روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش، پیمایشی توصیفی و ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه است. جامعۀ پژوهش شامل 100 نفر از نمایهسازان مراکز آرشیوی تهران است که کلیۀ آنها به پرسشنامهها پاسخ دادهاند.
یافتهها: یافتههای پژوهش نشان داد که 42 درصد نمایهسازان، برای نمایهسازی، از هر دو زبان کنترلشده و طبیعی استفاده میکنند و 65 درصد نمایهسازان، در مراکز آرشیوی خود دارای خطمشی نمایهسازی بهصورت فایل مستند هستند. 80 درصد از نمایهسازان، برای مستندسازی نمایههای اسناد آرشیوی، از ابزارهای نمایهسازی استفاده میکنند. 25/46 درصد نمایهسازان، مطابقت ابزارهای کمکی نمایهسازی با محتوای موضوعی اسناد و اصطلاحشناسی را در سطح متوسط؛ و 75/38 درصد آنها، میزان پاسخگویی به نیاز کاربران در استفاده از ابزارها در نمایهسازی را، در سطح زیاد ارزیابی کردهاند. از نظر میزان استفاده، اصطلاحنامه اصفا بالاترین میزان استفاده (8/68درصد) را داشته است. در مورد شیوۀ نظام نمایهسازی، بیشترین فراوانی مربوط به کاربرگۀ الکترونیکی است و نرمافزار رسا بیشترین میزان استفاده را (46/82 درصد) در نمایهسازی اسناد داشته است.
نتیجهگیری: نتایج پژوهش حاکی از این است که نارساییهای موجود، بیشتر مربوط به روزآمدسازی واژگان و مفاهیم ابزارهای نمایهسازی و ضعف ارتباط بین نمایهسازان مراکز آرشیوی با یکدیگر است.- چکیده انگلیسی: Purpose: The present research aimed to evaluate the status of indexing the written archival documents in Tehran’s archival centers.
Methodology: The research applied the method of descriptive survey and a questionnaire was used as the tool for gathering information. The study community contained 100 indexers working in Tehran’s archival centers who answered the questionnaire.
Findings: The findings of this research show that 42 percent of the indexers apply both controlled and natural languages for indexing and 65 percent of the indexers in archival centers have their own indexing policy. It also shows that 80 percent of the indexers use indexing tools for documentation of the archival records. 46.25 percent of these indexers have evaluated the compatibility of indexing aids with the subject content of records and their terminology as average. 38.75 percent of them have evaluated that the indexing tools meet the users’ needs to a high degree. The findings also show that the Persian Cultural Thesaurus (ASFA) is the most frequently used (68.8%). Among indexing systems, electronic work sheets are used most frequently and Rasa software is the most popular tool for indexing the records (82.46%).
Conclusion: The existing inadequacies are mostly related to lack of updating the terminologies and concepts in indexing tools, and also poor communication between the indexers of archival centers.- انتشار مقاله: 20-05-1390
- نویسندگان: نجلا حریری,فریبرز خسروی,صدف نعیمی
- مشاهده