در هنگام جستجو کلمه در قسمت عنوان میتوانید کلمات مورد جستجو را با کاراکتر (-) جدا کنید.
کاربرد نوع شرط:
- جایگاه : پژوهشی
- مجله: مجله آمایش جغرافیایی فضا
- نوع مقاله: Journal Article
- کلمات کلیدی: شهر رشت,گسترش شهری,تحلیل سلسله مراتبی(AHP),پراکنده رویی شهری
- چکیده: روند فزاینده رشد شهرها در دهه های اخیر با وجود مواهب بسیار چالش های گوناگون اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی را در پی داشته است. رشد و گسترش فضایی شهر پیامد افزایش طبیعی جمعیت از سویی و مهاجرت و جابجایی آن از سوی دیگر است، در این میان چگونگی رشد و توسعه کالبدی شهرها از ارزش بسیار فراوانی برخوردار است. شهرها به گونه هایی از جمله در شکل توسعه میان افزا ، توسعه شهری پیوسته و توسعه شهری گسسته رشد کرده اند. توسعه شهری پراکنده یا به اصطلاح پراکنده رویی شهری، نمودی از توسعه شهری گسسته و ناپیوسته و در مواردی بسیار بیرون از ضوابط و مقررات شهری و به گونه ای خودرو و برنامه ریزی نشده است. این پدیده دشواری ها و پیامدهایی منفی برای شهر و ناپایداری شهری را به دنبال دارد. ازاین رو بررسی عوامل مؤثر بر ایجاد پراکنده رویی و تأثیرات این پدیده بر شهر، از ارزشمندی فراوانی برخوردار است. در این نوشتار با رویکردی تحلیلی- توصیفی و با بررسی اسناد و مدارک موجود، پدیده پراکنده رویی در شهر رشت بررسی شده است و چند و چون و عوامل آن تحلیل شده است. این بررسی نشان می دهد که رشت، مانند بسیاری از شهرهای ایران همراه با رشد و دگردیسی درونی، به واسطه پراکنده رویی شهری دچار گسست کالبدی شده است. پیوست و توسعه چشمگیر روستاهای پیرامون به همراه گسترش اسکان غیررسمی در پیرامون شهر از عوامل بنیادین رشد این پدیده بوده است؛ همچنین گسترش شهر در امتداد گذرگاه-های ورودی و ساخت شهرک های پیرامونی، به همراه مکان یابی تجهیزات شهری و خرده کارگاه ها در پیرامون شهر پدیده هایی هستند که بر پراکنده رویی این شهر دامن زده است. در این زمینه آب و هوا و اقتصاد منطقه، بورس بازی زمین، روند شهرنشینی امروزین، ضعف پایش و مدیریت مکان از عوامل بنیادین در شکل گیری این فرایند در شهر رشت بوده اند.
- چکیده انگلیسی: The growth of cities in recent decades have become a economic, social, physical and environmental complex issue. The growth of cities can be due to natural population growth and on the other hand from population migration. In this way the physical growth and development of cities is very important which has various social, economical and environmental implications. Urban sprawl or suburban sprawl is a multifaceted concept centered on the expansion of auto-oriented, low-density development, and without municipal rules and regulations in developing cities. This phenomenon generally leads negative problems and consequences for cities. Thus, the study of effective factors in creating urban sprawl and impact of this phenomenon in urban conditions has utmost importance. In this paper with an analytical-descriptive approach and a review of available documents, the urban sprawl phenomenon has been studied in Rasht, and its factors are analyzed. This study shows that Rasht city, like most cities of Iran along with internal growth and development has experienced urban sprawl and physical spread. Incorporation and the dramatic development of villages around the city, along with creating informal settlements around the city is a major factor in the growth of this phenomenon. The expansion of cities along with points of entry and establishment of enterprise and finding the location of various industries and repair shops around the city are phenomena that are scattered over the sprawl of city. Climate and regional economy, contemporary urbanization process, monitor and managing of location have been main factors in the formation process in Rasht.
- انتشار مقاله: 21-09-1392
- نویسندگان: کیومرث ایراندوست,کیومرث حبیبی,محمد خندان
- مشاهده
- جایگاه : پژوهشی
- مجله: مجله آمایش جغرافیایی فضا
- نوع مقاله: Journal Article
- کلمات کلیدی: توسعه پایدار,محله پایدار,تحلیل رگرسیونی,محله قطارچیان
- چکیده: بررسی و شناخت وضعیت محلات و تنگناهای توسعه آنها به لحاظ پایداری و توسعه پایدار در شهرها، از مسایلی است که اخیراً در فرهنگ برنامهریزی شهری مطرح شده، اما هنوز در کشور ما جایگاه آن به خوبی طرح نشده است.لذا هدف اصلی این پژوهش سنجش سطح پایداری اجتماعی- اقتصادی در محله قطارچیان شهر سنندج با استفاده از شاخص جاپای بوم شناختی می باشد.روش تحقیق در این پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی و با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و برداشت های میدانی می باشد.بدین منظور تعداد 337 پرسش نامه در میان ساکنین این محله توزیع شده است.شایان ذکر است که مقدار ضریب آلفای کرونباخ (0.78) نیز روایی پرسش نامه ها را در حد زیادی تایید می کند.متغیر وابسته در این تحقیق اجزاء جاپای بوم شناختی(غذا، حمل و نقل، مسکن و کالای مصرفی) و متغیر وابسته نیز عوامل اجتماعی – اقتصادی(سن، جنس، تأهل و تجرد، سطح درآمد و سطح تحصیلات) می باشند.تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل رگرسیونی چند متغیره، آزمونT و ضریب Beta در دو مرحله صورت گرفته است.ابتدا در مرحله اول تأثیر عوامل اجتماعی- اقتصادی بر تک تک اجزاء جاپا مورد بررسی قرار گرفته و در مرحله دوم نیز تأثیر همین عوامل بر روی جاپای کلی محله مورد بررسی قرار می گیرد.نتایج نشان می دهد که در میان متغیرهای اجتماعی اقتصادی، سطح درآمد بیشترین تأثیر را بر جاپای بوم شناختی غذا، حمل و نقل و مسکن داشته و سطح سواد نیز بیشترین تأثیر را بر جاپای کالاهای مصرفی در محله قطارچیان دارد.به صورت کلی نیز می توان نتیجه گرفت که پارامترهای متغیر اجتماعی اقتصادی به طور کلی در حدود 83 درصد بر جاپای کلی محله قطارچیان تأثیرگذار می باشند.
- چکیده انگلیسی: بررسی و شناخت وضعیت محلات و تنگناهای توسعه آنها به لحاظ پایداری و توسعه پایدار در شهرها، از مسایلی است که اخیراً در فرهنگ برنامهریزی شهری مطرح شده، اما هنوز در کشور ما جایگاه آن به خوبی طرح نشده است.لذا هدف اصلی این پژوهش سنجش سطح پایداری اجتماعی- اقتصادی در محله قطارچیان شهر سنندج با استفاده از شاخص جاپای بوم شناختی می باشد.روش تحقیق در این پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی و با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و برداشت های میدانی می باشد.بدین منظور تعداد 337 پرسش نامه در میان ساکنین این محله توزیع شده است.شایان ذکر است که مقدار ضریب آلفای کرونباخ (0.78) نیز روایی پرسش نامه ها را در حد زیادی تایید می کند.متغیر وابسته در این تحقیق اجزاء جاپای بوم شناختی(غذا، حمل و نقل، مسکن و کالای مصرفی) و متغیر وابسته نیز عوامل اجتماعی – اقتصادی(سن، جنس، تأهل و تجرد، سطح درآمد و سطح تحصیلات) می باشند.تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل رگرسیونی چند متغیره، آزمونT و ضریب Beta در دو مرحله صورت گرفته است.ابتدا در مرحله اول تأثیر عوامل اجتماعی- اقتصادی بر تک تک اجزاء جاپا مورد بررسی قرار گرفته و در مرحله دوم نیز تأثیر همین عوامل بر روی جاپای کلی محله مورد بررسی قرار می گیرد.نتایج نشان می دهد که در میان متغیرهای اجتماعی اقتصادی، سطح درآمد بیشترین تأثیر را بر جاپای بوم شناختی غذا، حمل و نقل و مسکن داشته و سطح سواد نیز بیشترین تأثیر را بر جاپای کالاهای مصرفی در محله قطارچیان دارد.به صورت کلی نیز می توان نتیجه گرفت که پارامترهای متغیر اجتماعی اقتصادی به طور کلی در حدود 83 درصد بر جاپای کلی محله قطارچیان تأثیرگذار می باشند.
- انتشار مقاله: 31-01-1393
- نویسندگان: کیومرث حبیبی,آرمان رحیمی
- مشاهده
- جایگاه : پژوهشی
- مجله: مجله آمایش جغرافیایی فضا
- نوع مقاله: Journal Article
- کلمات کلیدی: پایداری شهری,شهر ارومیه,جاپای بوم شناختی,شیوه های حمل و نقل شهری
- چکیده: با گسترش مفهوم توسعه پایدار در سطح بین المللی، دانشمندان مدلهای کمی و کیفی متعددی برای اندازه گیری توسعه پایدار جوامع و شهرها ارائه نمودهاند. یکی از این شاخصها که توجه بیشتری را در سطوح آکادمیک، سیاسی و آموزشی به خود جلب کرده، ارزیابی جاپای بوم شناختی (EFA) است. رشد روز افزون جمعیت شهر ارومیه و در پی آن ازدیاد تعداد وسایل نقلیه درون شهری، مشکل حمل و نقل و ترافیک را به یکی از اصلیترین مشکلات این شهر تبدیل کرده است. هر چند در سالهای اخیر در قالب طرحهای توسعه شهری و نیز طرح جامع ترافیک تدابیری بهمنظور کاهش اثرات این مشکل صورت گرفته، اما تاکنون نتوانسته است موفقیت چندانی در این امر ایجاد کند. بنابراین در این پژوهش سعی شده است تا با روشی توصیفی- تحلیلی و با بهرهگیری از مطالعات کتابخانهای و اسنادی، و نیز با استفاده از مدل جاپای بوم شناختی میزان پایداری هر کدام از شیوههای حمل و نقل شهری در شهر ارومیه مورد سنجش و ارزیابی قرار گیرد. نتایج پژوهش نشان میدهد که بیشترین میزان جاپای بوم شناختی در شهر ارومیه مربوط به مینیبوس (0.00055هکتار) و کمترین مقدار نیز مربوط به موتورسیکلت (0.000016 هکتار) میباشد. مقایسه میزان جاپای وسایل حمل و نقل شهری با مقادیر استاندارد نیز حاکی از آن است که به جز اتوبوس، سایر شیوههای حمل و نقلی شهر ارومیه از میزان جاپای بیشتری نسبت به استانداردهای جهانی برخوردارند.
- چکیده انگلیسی: Ecological footprint is an indicator that estimates the pressure of population and industrial processes on ecosystem by evaluating and determining energy and used materials in a city. This indicator has illustrated that both of the energy consumption and exploitation of resources that could be directly linked to any land uses in the city, region or country which can be evaluated. The centralization of services and facilities in Urmia made this city as capital of west Azerbaijan province and as one of the most important cities of the northwest of Iran that can provides services for this part of the country. This centrality can also increase population growth and it turns transportation and traffic issues to one of the main problems of this city. However in recent years in terms of the urban development plan and traffic general plans and with a special emphasis on public transportation, some policies has been taken that aim to alleviate this problem. Therefore, the main purpose of this study is to determine the sustainability amount of various modes of public transportation by means of the ecological footprint model In order to assess the level of sustainability in Urmia city.
- انتشار مقاله: 04-12-1391
- نویسندگان: کیومرث حبیبی,آرمان رحیمی کاکه جوب,محمد حامد عبدی
- مشاهده
- جایگاه : پژوهشی
- مجله: مجله آمایش جغرافیایی فضا
- نوع مقاله: Journal Article
- کلمات کلیدی: روش تحلیل سلسله مراتبی,رضایتمندی سکونتی,بافت قدیم شهری,بافت جدید شهری,کیفیت سکونت
- چکیده: در طول چند دهه گذشته اندازه گیری کیفیت درک شده از محیط های مسکونی، به یکی از حوزه های مطالعات شهری در کشورهای مختلف تبدیل شده است و دارای مولفه های چندگانه اجتماعی ، محیطی و اقتصادی می باشد.توجه به این شاخص در شهرها بدلیل نقش آن به عنوان ابزاری کارآمد در مدیریت و برنامه ریزی شهری و بطور کلی تعیین میزان قابل زیست بودن شهرها فزونی یافته است .این تحقیق با هدف سنجش کیفیت محیط سکونت در محلات بافت های قدیم و جدید در شهر کرمان از طریق نظریه رضایتمندی سکونتی بر آن است تا با شناسایی و ارزیابی وضعیت کیفی مولفه های سازنده کیفیت در محیط های سکونتی ، علاوه بر تعیین سطح کیفیت محیط در محدوده مطالعاتی به اولویت بندی مولفه های محیطی مطلوب و نامطلوب محیط سکونتی مورد نظر بپردازد.روند پژوهش بدین ترتیب بوده است که با مطالعه مرتبط ترین منابع و بررسی نظرات متخصصین این امر، مفهوم رضایتمندی سکونتی وعوامل موثر بر آن بدست آمده و این شاخص ها به صورت پرسشنامه با استفاده از طیف پنج گزینه ای لیکرت تدوین و در دو محله مورد مطالعه با توجه به نظرات ساکنین تکمیل شدند و در مرحله ی بعد پرسشنامه های تکمیل شده ، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.در مراحل مختلف تجزیه و تحلیل از آزمون های تک نمونه ای کولموگروف – اسمیرنف ، آزمون T تک نمونه ای ، آزمون بارتلت و مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبیAHP و نرم افزار Expert choice وSPSS بهره گرفته شد تا معیارهای کیفی بدست آمده به داده های کمی تبدیل شده و دقت تجزیه و تحلیل افزایش یابد. نتایج این تحلیل ها حاکی از آن است که در مجموع کیفیت سکونت در محله مسجد ملک در بافت قدیم شهر در وضعیت مناسبی قرار ندارد و نیازمند مداخلات فراوانی در زمینه های کالبدی و زیست محیطی است ، در حالیکه کیفیت سکونت در محله مطهری در بافت جدید شهری در حد متوسطی است . همچنین در حالیکه شاخص محیط زیستی گردو غبار بیشترین اهمیت را در ایجاد رضایتمندی ساکنین بافت جدید محله مطهری دارد ، در بافت قدیم و محله مسجد ملک عامل پارکینگ بیشترین تأثیر را دارد.
- چکیده انگلیسی: Over the past few decades to measure perceived quality of residential environments has accessioned to the domain of Urban studies in various countries and has multiple components of social , environmental and economy .Attention to this index in this cities due to its role as an efficient tool in the Urban management , Planning and generally determine the amount of habitable cities have risen. this study intent to assessing the quality of habitancy in the neighborhoods old and new of fabric in Kerman via the theory of Residential satisfaction , in addition to determine the level of environmental quality in the study area are prioritized components favorable and unfavorable environment desired residence . The process of research is as the study of the most relevant resources and experts ideas in this area has been reached the concept of residential satisfaction and influential factors as a results , these indices using a five-items questionnaire Likert developed and evaluated based on input from residents were completed questionnaires , were analyzed. At various stages of the analysis Tests, one-sample Kolmogorov - Smirnov, one-sample T-test, Bartlett's test and model Analytical Hierarchy Process(AHP) , Expert choice and SPSS software were used to measure obtained qualitative and quantitative data conversion accuracy of the analysis increases. The results of this analysis indicate overall quality of habitancy in the neighborhood of Mosque Malek in the urban old of fabric is in bad condition and it need to abundant intervention in theme of physical and Bioenvironment . The quality of habitancy in urban neighborhood of Motahari in urban new of fabric is moderate. Also, while the index of Bioenvironment of dust is the most important factor in creating residential satisfaction in neighborhood of Motahari, in the neighborhood of Mosqu Maleke the factor of parking is the most effective .
- انتشار مقاله: 01-06-1393
- نویسندگان: صدیقه میمندی پاریزی,کیومرث حبیبی,افسون مهدوی
- مشاهده
- جایگاه : پژوهشی
- مجله: مجله آمایش جغرافیایی فضا
- نوع مقاله: Journal Article
- کلمات کلیدی: توسعه پایدار,محله پایدار,تحلیل رگرسیونی,محله قطارچیان
- چکیده: بررسی و شناخت وضعیت محلات و تنگناهای توسعه آنها به لحاظ پایداری و توسعه پایدار در شهرها، از مسایلی است که اخیراً در فرهنگ برنامهریزی شهری مطرح شده، اما هنوز در کشور ما جایگاه آن به خوبی طرح نشده است.لذا هدف اصلی این پژوهش سنجش سطح پایداری اجتماعی- اقتصادی در محله قطارچیان شهر سنندج با استفاده از شاخص جاپای بوم شناختی می باشد.روش تحقیق در این پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی و با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و برداشت های میدانی می باشد.بدین منظور تعداد 337 پرسش نامه در میان ساکنین این محله توزیع شده است.شایان ذکر است که مقدار ضریب آلفای کرونباخ (0.78) نیز روایی پرسش نامه ها را در حد زیادی تایید می کند.متغیر وابسته در این تحقیق اجزاء جاپای بوم شناختی(غذا، حمل و نقل، مسکن و کالای مصرفی) و متغیر وابسته نیز عوامل اجتماعی – اقتصادی(سن، جنس، تأهل و تجرد، سطح درآمد و سطح تحصیلات) می باشند.تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل رگرسیونی چند متغیره، آزمونT و ضریب Beta در دو مرحله صورت گرفته است.ابتدا در مرحله اول تأثیر عوامل اجتماعی- اقتصادی بر تک تک اجزاء جاپا مورد بررسی قرار گرفته و در مرحله دوم نیز تأثیر همین عوامل بر روی جاپای کلی محله مورد بررسی قرار می گیرد.نتایج نشان می دهد که در میان متغیرهای اجتماعی اقتصادی، سطح درآمد بیشترین تأثیر را بر جاپای بوم شناختی غذا، حمل و نقل و مسکن داشته و سطح سواد نیز بیشترین تأثیر را بر جاپای کالاهای مصرفی در محله قطارچیان دارد.به صورت کلی نیز می توان نتیجه گرفت که پارامترهای متغیر اجتماعی اقتصادی به طور کلی در حدود 83 درصد بر جاپای کلی محله قطارچیان تأثیرگذار می باشند.
- چکیده انگلیسی: بررسی و شناخت وضعیت محلات و تنگناهای توسعه آنها به لحاظ پایداری و توسعه پایدار در شهرها، از مسایلی است که اخیراً در فرهنگ برنامهریزی شهری مطرح شده، اما هنوز در کشور ما جایگاه آن به خوبی طرح نشده است.لذا هدف اصلی این پژوهش سنجش سطح پایداری اجتماعی- اقتصادی در محله قطارچیان شهر سنندج با استفاده از شاخص جاپای بوم شناختی می باشد.روش تحقیق در این پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی و با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و برداشت های میدانی می باشد.بدین منظور تعداد 337 پرسش نامه در میان ساکنین این محله توزیع شده است.شایان ذکر است که مقدار ضریب آلفای کرونباخ (0.78) نیز روایی پرسش نامه ها را در حد زیادی تایید می کند.متغیر وابسته در این تحقیق اجزاء جاپای بوم شناختی(غذا، حمل و نقل، مسکن و کالای مصرفی) و متغیر وابسته نیز عوامل اجتماعی – اقتصادی(سن، جنس، تأهل و تجرد، سطح درآمد و سطح تحصیلات) می باشند.تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل رگرسیونی چند متغیره، آزمونT و ضریب Beta در دو مرحله صورت گرفته است.ابتدا در مرحله اول تأثیر عوامل اجتماعی- اقتصادی بر تک تک اجزاء جاپا مورد بررسی قرار گرفته و در مرحله دوم نیز تأثیر همین عوامل بر روی جاپای کلی محله مورد بررسی قرار می گیرد.نتایج نشان می دهد که در میان متغیرهای اجتماعی اقتصادی، سطح درآمد بیشترین تأثیر را بر جاپای بوم شناختی غذا، حمل و نقل و مسکن داشته و سطح سواد نیز بیشترین تأثیر را بر جاپای کالاهای مصرفی در محله قطارچیان دارد.به صورت کلی نیز می توان نتیجه گرفت که پارامترهای متغیر اجتماعی اقتصادی به طور کلی در حدود 83 درصد بر جاپای کلی محله قطارچیان تأثیرگذار می باشند.
- انتشار مقاله: 31-01-1393
- نویسندگان: کیومرث حبیبی,آرمان رحیمی
- مشاهده
- جایگاه : پژوهشی
- مجله: مجله آمایش جغرافیایی فضا
- نوع مقاله: Journal Article
- کلمات کلیدی: پایداری شهری,شهر ارومیه,جاپای بوم شناختی,شیوه های حمل و نقل شهری
- چکیده: با گسترش مفهوم توسعه پایدار در سطح بین المللی، دانشمندان مدلهای کمی و کیفی متعددی برای اندازه گیری توسعه پایدار جوامع و شهرها ارائه نمودهاند. یکی از این شاخصها که توجه بیشتری را در سطوح آکادمیک، سیاسی و آموزشی به خود جلب کرده، ارزیابی جاپای بوم شناختی (EFA) است. رشد روز افزون جمعیت شهر ارومیه و در پی آن ازدیاد تعداد وسایل نقلیه درون شهری، مشکل حمل و نقل و ترافیک را به یکی از اصلیترین مشکلات این شهر تبدیل کرده است. هر چند در سالهای اخیر در قالب طرحهای توسعه شهری و نیز طرح جامع ترافیک تدابیری بهمنظور کاهش اثرات این مشکل صورت گرفته، اما تاکنون نتوانسته است موفقیت چندانی در این امر ایجاد کند. بنابراین در این پژوهش سعی شده است تا با روشی توصیفی- تحلیلی و با بهرهگیری از مطالعات کتابخانهای و اسنادی، و نیز با استفاده از مدل جاپای بوم شناختی میزان پایداری هر کدام از شیوههای حمل و نقل شهری در شهر ارومیه مورد سنجش و ارزیابی قرار گیرد. نتایج پژوهش نشان میدهد که بیشترین میزان جاپای بوم شناختی در شهر ارومیه مربوط به مینیبوس (0.00055هکتار) و کمترین مقدار نیز مربوط به موتورسیکلت (0.000016 هکتار) میباشد. مقایسه میزان جاپای وسایل حمل و نقل شهری با مقادیر استاندارد نیز حاکی از آن است که به جز اتوبوس، سایر شیوههای حمل و نقلی شهر ارومیه از میزان جاپای بیشتری نسبت به استانداردهای جهانی برخوردارند.
- چکیده انگلیسی: Ecological footprint is an indicator that estimates the pressure of population and industrial processes on ecosystem by evaluating and determining energy and used materials in a city. This indicator has illustrated that both of the energy consumption and exploitation of resources that could be directly linked to any land uses in the city, region or country which can be evaluated. The centralization of services and facilities in Urmia made this city as capital of west Azerbaijan province and as one of the most important cities of the northwest of Iran that can provides services for this part of the country. This centrality can also increase population growth and it turns transportation and traffic issues to one of the main problems of this city. However in recent years in terms of the urban development plan and traffic general plans and with a special emphasis on public transportation, some policies has been taken that aim to alleviate this problem. Therefore, the main purpose of this study is to determine the sustainability amount of various modes of public transportation by means of the ecological footprint model In order to assess the level of sustainability in Urmia city.
- انتشار مقاله: 04-12-1391
- نویسندگان: کیومرث حبیبی,آرمان رحیمی کاکه جوب,محمد حامد عبدی
- مشاهده
- جایگاه : پژوهشی
- مجله: فصلنامه علمی علوم زمین
- نوع مقاله: Journal Article
- کلمات کلیدی: زلزله,آسیبپذیری,منطق فازی,مدلسازی,سامانه اطلاعات جغرافیایی,بم,مدل IHPW
- چکیده: ایرانزمین به دلیل موقعیت جغرافیایی و قرار گرفتن روی کمربند جهانی زلزله، در طول تاریخ همواره زمینلرزههای مخربی را تجربه کرده است و هر ساله چندین لرزه در سطح کشور ثبت میشود. آخرین مورد آن زلزله 8/6 ریشتری بم در پنجم دیماه 1382 بوده است که سبب تلفات شدید انسانی و زیرساختها در سطح کشور شد. زلزلهای که با 30 هزار کشته و 10 هزار زخمی از بزرگترین زلزلههای سده اخیر به شمار میآید. هدف این مقاله شناسایی دلایل اصلی این مقدار تلفات است. برای رسیدن به این هدف 13 شاخص کالبدی- فضایی مؤثر بر آسیبپذیری شهرها در سطح جهانی شناسایی و سپس در قالب مدلهای برنامهریزی و تلفیقی چون فازی و تحلیل سلسله مراتبی وارون وزندهی شدند. لایههای انتخابی در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی ترکیب و درپایان نقشه میزان آسیبپذیری شهر پیش از زلزله اخیر مدلسازی شد. در مرحله دوم میزان آسیبپذیری شهر بر پایه برداشتهای دقیق طرح تفصیلی شهر مشابهسازی و میزان ضریب همبستگی آن با مدل فرضی ارائهشده این پژوهش محاسبه شد که ضریبی معادل با 59/0 را نشان داد. نتایج این پژوهش نشان میدهد که نه تنها مدل فازی برای تعیین آسیبپذیری و ناپایداری شهرهایی چون بم کاربرد دارد بلکه با استفاده از این مدل ارائهشده میتوان میزان تابآوری شهر را در برابر زلزله و دیگر بحرانهای طبیعی محاسبه کرد و سرانجام به رابطه میان تئوری و عمل دست یافت.
- چکیده انگلیسی: Due to its geographic position and located on the World earthquake belt; Iran is always under threat from earthquakes and several shakes are recorded every year all over the country. The most recent earthquake with 6.8 degree magnitude on the Richter scale hit the city of Bam in 2003 and caused large losses of human life and infrastructure. The 2003 Bam earthquake, with more than 30,000 casualties and 10,000 injuries, was the most Destructive earthquake in the current century in Iran. We aim to recognize the main reasons causing these deterioration problems. To this end, we first conceptualize thirteen physical-spatial factors. These factors are analyzed using fuzzy logic and IHPW (Inverse Hierarchy Process Weight) within Geographical Information System. We also attempt to identify the Correlation coefficient analyses between urban vulnerability and damage using Fuzzy logic and GIS. In statistics, correlation and dependence are any of a broad class of statistical relationships between two or more random variables or observed data values. With respect to the covariance between two variables (urban vulnerability map and damage post earthquake) the correlation coefficient is calculated 0.59. The results of the model as applied to the structures of the city of Bam illustrate that a fuzzy approach is a basic tool that can be used to identify urban vulnerability and damage post earthquake incident. Its application to the problem assists in unifying relevant theories and practices.
- انتشار مقاله: 02-11-1389
- نویسندگان: کیومرث حبیبی,مصطفی بهزاد فر,ابوالفضل مشکینی,سعید نظری
- مشاهده
- جایگاه : پژوهشی
- مجله: جغرافیا و آمایش شهری منطقه ای
- نوع مقاله: Journal Article
- کلمات کلیدی: کیفیت زندگی,سرزندگی,شهر اصفهان,فضای عمومی شهری,خیابان نظر شرقی
- چکیده: شهرها و فضاهای عمومی شهری به مثابۀ موجودات زنده، نیازمند سرزندگی و نشاط هستند. خلق و ارتقای سرزندگی در یک فضای شهری، مستلزم همسو بودن ویژگیهای فضا در پاسخگویی به نیازهای شهروندان و بهخصوص جوانان بوده که به نوبۀ خود میتواند افزایش حضور مستمر و کیفیت زندگی آنها را به دنبال داشته باشد. هدف از این پژوهش ارائه، سنجش و ارزیابی شاخصهای سرزندگی فضاهای شهری است. در این پژوهش با استفاده از روش کتابخانهای و تحلیلی- توصیفی، مطالعات رفتاری جوانان و شناخت نیازهای آنان، معیارهای سرزندگی فضاهای شهری در ارتباط با کیفیت زندگی جوانان، در چهار سطح دستهبندی و استخراج گردیده است. سپس، بر اساس معیارهای سطح چهارم به طراحی پرسشنامه بر اساس طیف 5 گزینهای لیکرت اقدام گردید. میانۀ نظری پاسخها در این تحقیق عدد سه در نظر گرفته شد. با استفاده از فرمول کوکران تعداد 101 پرسشنامه بر اساس روش نمونهگیری تصادفی ساده در بین جوانان در خیابان نظر شرقی شهر اصفهان که یکی از فضاهای سرزندۀ شهر است، تکمیل گردید. برای تحلیل دادهها از نرم افزار SPSS19استفاده شد. روش تحلیل این تحقیق بر مبنای تکنیک تحلیل رگرسیونی چند متغیره سلسله مراتبی استوار بوده است. نتایج نشان از میانگین امتیاز 3.37 سرزندگی خیابان نظر شرقی بوده که بیشتر از میانۀ نظری است و سرزندگی این خیابان در حد خوب ارزیابی شده است. امتیاز بُعد سرزندگی اقتصادی خیابان نظر شرقی اصفهان با 4.43 بیشتر از امتیاز بُعد سرزندگی اجتماعی (3.14) و سرزندگی محیطی (3) است. با توجه به تحلیلهای آماری اهمیت سرزندگی محیطی برای جوانان در خیابان نظر شرقی با 711/. = ß بیشتر از ابعاد سرزندگی اقتصادی و سرزندگی اجتماعی است. نتایج نشان میدهد که وضعیت تحصیلی دارای رابطۀ معنیداری با سرزندگی درک شده توسط جوانان است؛ به عبارتی با افزایش تحصیلات، درک سرزندگی فضای شهری نیز افزایش یافته است. در پایان با بحث پیرامون نقش سرزندگی فضاهای شهری در کیفیت زندگی جوانان، پیشنهادهایی برای ارتقای کیفیت سرزندگی فضای شهری ارائه گشته است.
- چکیده انگلیسی:
- انتشار مقاله: 15-04-1395
- نویسندگان: دکتر کیومرث حبیبی,دکتر مهین نسترن,مهرداد محمدی
- مشاهده
- جایگاه : پژوهشی
- مجله: نشریه علمی پژوهشی مدیریت بحران
- نوع مقاله: Journal Article
- کلمات کلیدی: سیستم اطلاعات جغرافیایی,مدیریت بحران,آسیب پذیری,الگوریتم های سلسله مراتبی/ فازی
- چکیده: توسعهی شتابان شهرها و ازدیاد روزافزون جمعیت شهری در دهههای اخیر، برنامهریزی، مدیریت و کنترل شهرها را بیش از پیش با مشکل مواجه کرده است. این مشکل در زمان وقوع بحرانهای طبیعی و بهویژه زمانی که با ناهنجاریهای اجتماعی همراه میشوند، بسیار پیچیدهتر میگردد. تعیین میزان آسیبپذیری بافتهای شهری با در نظر داشتن عوامل مؤثر بر آسیبپذیری، یکی از الزاماتی است که باید پیش از وقوع حوادث و بهمنظور آمادگی هرچه بیشتر برای مدیریت کارآمد بحران در شهرها، صورت پذیرد. سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) از قدرتمندترین ابزارهایی است که در صورت کفایت اطلاعات ورودی، میتواند با تواناییهای تحلیلی منحصر به فردش، به بهترین شکل ممکن ما را در تعیین پتانسیل آسیبپذیری محدودههای شهری یاری رساند. در این پژوهش، ابتدا با بهرهگیری از (GIS)، نقشهی میزان آسیبپذیری در منطقهی 6 شهرداری تهران با توجه به معیارهای کالبدی، اجتماعی- اقتصادی و امنیتی تهیه شده است. برای تهیهی این نقشه تعداد 38 شاخص ملاک قرار گرفته و در نهایت با روی هم گذاری لایههای اطلاعاتی مربوط به این شاخصها، میزان آسیبپذیری منطقه در 5 طبقه (از کمترین آسیبپذیری تا مناطق کاملاً مسئلهدار) مشخص گردید، سپس مناطقی که دارای قابلیت استقرار مراکز امداد و نجات در منطقه و اطراف آن هستند تعیین شدند. در نهایت با استفاده از تحلیل شبکه کوتاهترین مسیرهای دسترسی به محل حادثه مشخص گردیدند. براساس نتایج بهدست آمده بیشترین میزان آسیبپذیری منطقه در بخش مرکز و جنوب شرقی منطقه است. بیش از 60 درصد ساختمانهای این محدوده بسیار آسیبپذیر بوده و بخش عمدهای از آنها جزو بافتهای مسئلهدار هستند؛ همچنین کمترین میزان آسیبپذیری مربوط به بخشهای شمال منطقه است که عمدهی آن دارای پتانسیل آسیبپذیری نسبتاً پایین است.
- چکیده انگلیسی: In recent decades, accelerated development of cities and increasing urban population, have caused more and more problems in planning, management, and control of the cities. This problems will be more complex when are concurrent with natural crises and spatially when associated with social crises. Determining the vulnerability of urban areas, and consideration of the factors influencing the vulnerability, are the requirements that should be done before happening of a crisis in order to prepare for more efficient crisis management in the cities. Geographic Information System as one of the most powerful analytical instruments can help us in the best way with its unique analytical capabilities to determine potential vulnerability of the urban areas. In this study, firstly vulnerability map of the region 6 in Tehran city under the physical, socio- economic and security criteria is prepared in GIS environment. In preparation of the map we focused on 38 indicators and then vulnerability of the region was determined and classified in 5 classes from less vulnerable to quiet troubled areas via overlapping the layers of information relevant to these indicators. Then, the areas that have the ability to be deployed as the rescue centers in the region and its surroundings were identified. Finally, the shortest routes to the crisis locations are found by using the network analysis in GIS. The result shows that most vulnerable parts of the region are located in the center and south-eastern of the region. Vulnerability of more than 60 percent of buildings in this area is very high and most of the area is amongst the most problematic parts. Furthermore, northern parts of the region are the least vulnerable and have the relative low vulnerability potential in its most parts.
- انتشار مقاله: 30-02-1391
- نویسندگان: کیومرث حبیبی,علی سرکارگر اردکانی,زاهد یوسفی,مجتبی صفدر نژاد
- مشاهده
- جایگاه : پژوهشی
- مجله: دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی پژوهش های بوم شناسی شهری
- نوع مقاله: Journal Article
- کلمات کلیدی: SWOT,توسعه گردشگری,توریسم روستایی,کردستان
- چکیده: در حال حاضر، صنعت گردشگری یکی از منابع مهم تولید، درآمد، اشتغال و ایجاد زیر ساخت ها برای نیل به توسعه پایدار بشمار می آید. گردشگری روستایی گرایشی نوین در صنعت گردشگری است، که از دهه 50 به بعد مطرح گردید. امروزه صنعت گردشگری روستایی به عنوان یک راهبرد می تواند با برنامه ریزی اصولی و شناسایی مزیت¬ها و محدودیت¬های گردشگری روستایی، نقش موثری در توسعه و تنوع بخشی به اقتصاد منطقه¬ای برعهده داشته باشد، مقاله حاضر با هدف شناسایی پتانسیل¬ها و محدودیت¬های توسعه گردشگری روستایی و راهبردها و راهکارهایی جهت توسعه گردشگری در مناطق روستایی استان کردستان(سنندج، سروآباد و مریوان) که منجر به توسعه روستایی می گردد ارائه نماید. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی از نوع پیمایشی و مطالعات کتابخانه¬ای است. برای تعیین نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدها از مدل SWOT استفاده شده است. جامعه آماری را 11آبادی با جمعیت بالغ بر10500 نفر است .همچنین حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران265 در سه گروه124 نفر ساکنین محلی، 21نفر از مسئولان و120نفرگردشگر مشخص گردید. نتایج یافته ها نشان می دهد که آستانه آسیب پذیری مناطق روستایی مناطق مذکوربسیار بالاست و نیازمند بازنگری و ارایه سیاست¬های مناسب در جهت رفع محدودیت¬ها و استفاده از مزیتهای نسبی موجود می باشد.
- چکیده انگلیسی:
- انتشار مقاله: 13-09-1389
- نویسندگان: رحمت الله بهرامی,کیومرث حبیبی,رضا قادری
- مشاهده