• جایگاه : پژوهشی
• مجله: روش‌ شناسی علوم انسانی
• نوع مقاله: Journal Article
• کلمات کلیدی: اسلام,زنان,انسان,مسکن,گونه‌شناسی پژوهش,مکان فرهنگی
• چکیده: در این مقاله نخست با روش استدلال منطقی، مدلی چهارگانه از انواع ممکن مطالعه رابطه معماری مسکونی با اسلام ارائه شده است. این مدل­ها عبارتند از: پژوهش بر مبنای اولویت انسان، پژوهش مبتنی بر اولویت مسکن، پژوهش بر مبنای اولویت اسلام در دو دسته انسان­محور و محیط­محور. سپس ادبیات موضوع در هر روش و منابع اصلی آن و نیز چارچوب کلی نظری چنین رویکردی به بحث گذاشته و در جدولی تفصیلی جمع­بندی شده است. پس از آن به صورت نمونه موردی، پژوهش­های معاصر بر روی موضوع زنان مسلمان و فضای مسکونی، بررسی و پس از دسته­بندی روش­شناسانه از آنها در سه حوزه مکان فرهنگی، مکان­سازی فرهنگی و مکان­سازیِ مکان فرهنگی، به محتوای تحلیلی هر روش پرداخته شده است. سرانجام نتیجه­گیری شده که تحقیقاتی که مبدأ ورود خود به بحث را ویژگی­های انسان، انتخاب می­کنند، از منظر تطبیق با دو حوزه بحث (اسلام و معماری مسکن)، قابلیت­های نظری بهتری را دارند 
• چکیده انگلیسی: .
• انتشار مقاله: 20-06-1395
• نویسندگان: مسعود ناری قمی,مسعود ناری قمی,مسعود ناری قمی
• مشاهده

• جایگاه : پژوهشی
• مجله: جامعه‌پژوهی فرهنگی
• نوع مقاله: Journal Article
• کلمات کلیدی: شهر قم,فرهنگ اسلامی ایرانی,فضای خانوادگی,فضای زنانه,مطبخ,آشپزخانة باز,فضای مقدس
• چکیده: ورود آشپزخانة مدرن به ایران و عمومی شدن آن در دهة 1330 مفهوم نوین «آشپزخانه به ‌منزلة قلب خانه» را وارد زندگی روزمرة زن ایرانی کرد. در این مقاله، از طریق پیمایش کیفی و تحلیل تطبیقی پاسخ‌ها، جنبه‌های گوناگون مفاهیم فرهنگی آشپزخانه در زندگی معاصر در قیاس با سبک پیشین زندگی مطالعه شده است. تمرکز این مطالعه بر خانواده‌های مذهبی در شهر قم بوده است. طی این بررسی مشخص شد که سه گسترة معنایی باید برای توضیح مفاهیم فرهنگی ـ اجتماعی آشپزخانه در زندگی زنان مسلمان ایرانی در نظر گرفته شود: از یک فضای شخصی با محرمیت ویژه (برای زنان) تا یک فضای زندگیِ خانوادگی، از یک فضای خدماتی تا یک فضای سرشار از روح زندگی، و از یک مکان مقدس تا یک مکان عادی که دارای تداعی‌های خاص خود در زندگی زنان مسلمان ایرانی است. نتیجه این‌که اکنون تصویر ایده‌آل از آشپزخانه در متن فرهنگی مورد بحثْ یک فضای شخصیِ زنانه و در همان حال، یک مکان موقتی و خصوصیِ خانوادگی است که البته فاقد همه‌جانبه بودن کیفیت فضای زندگی مربوطه تصور می‌‌شود.
• چکیده انگلیسی: Introduction of modern kitchen in Iran and its popularization from the 1950s brought new concept of “kitchen as heart of home” into the everyday life of Iranian women. In this article, through qualitative questionnaire and comparative analysis of responses, various aspects of cultural meaning of kitchen in the contemporary life in comparison with previous style have been studied. The focus of the study was on the religious families in the city of Qom. It was found that three ranges of meanings should be considered to explain socio-cultural concepts of kitchen in Iranian Muslim women’s life:  from personal space of special privacy (for females) to a living family space, from a utility space to a place of genuine life and from a sacred place to a profane one that has clear implications in the lives of Iranian Muslim women. As a result, it can be said that now the ideal picture of a kitchen in the examined cultural context is a female personal space and, at the same time, it is a temporary private family space which definitely does not have the quality of a collective living space.
• انتشار مقاله: 06-04-1393
• نویسندگان: مسعود ناری قمی,مسعود ناری قمی,مسعود ناری قمی
• مشاهده

• جایگاه : پژوهشی
• مجله: باغ نظر
• نوع مقاله: Journal Article
• کلمات کلیدی: کاردان معماری,کاردان ساختمان,رسانه ارتباطی,تقسیم‌کار مبتنی بر مراتب اجتماعی,کار دفتری
• چکیده: مطالعه در مورد ساختار حرفه‌ایِ معماری از مسایل مهم مورد بررسی در دو دهة اخیر بوده است. ساختار عام نظام حرفه‌ای‌ ساختمان در ایران متکی بر دفاتر نظام مهندسی است که بخش مهمی از نیروی کار در آنها را کاردان‌های معماری و ساختمان تشکیل می‌دهند، کسانی که همواره در پژوهش‌ها و برنامه‌ریزی‌ها در حاشیه مانده‌اند. این پژوهش برای تبیین موقعیت کاردان‌های معماری، جایگاه دقیق شغلی آنها و میزان تأثیر آنها در طرح‌های معماری طراحی شده است. در بخش نخست، با راهبرد تفسیری ـ تاریخی، به بررسی تطورات مفهوم تکنسین طراحی از دوره باستان تاکنون در ایران و جهان پرداخته می‌شود. در بخش دوم نیز با تحلیل منطقی وضعیت معاصر تعاریف شغلی کاردان‌ها در جهان، مدلی عمومی از این جایگاه به دست داده می‌شود. در بخش سوم با استفاده از مردم‌نگاری نیروی انسانی ردة میانی دفاتر نظام مهندسی قم (با تکنیک‌های مشاهده طولانی، مصاحبه عمیق و مصاحبه عینی)، سعی شده است که وضعیت موجود با یافته‌های دو بخش قبلی مقایسه و نتیجه‌گیری شود. بررسی حاضر نشان‌دهندة آن است که در سیر تاریخی تطوّر جایگاه کاردان‌ها، وضعیت از تقسیم کار مبتنی بر مراتب تخصّص‌ها (حالت کارآموزی و شاگردی سنّتی) به سمت تقسیم کار مبتنی بر مراتب اجتماعی متمایل شده است. در نهایت چهار مدل اصلی از وضعیت اشتغال کاردان‌ها در جهان به ‌دست رسیده است. تمایز این مدل‌ها در مستقیم یا غیرمستقیم بودن واسطه‌گری کاردان میان طراح معمار و عوامل دیگر مؤثر در طرح (کارفرما، عوامل قانونی، مهندسین دیگر و عوامل اجرایی) است. در مورد دفاتر ایران، مطالعة موردی‌ در نظام مهندسی شهر قم، حاکی از آن است که وظایف دفتری، ارتباط با کارفرما و طراحی برخی پروژه‌ها، سه موضوعی است که در واقعیت رواج دارد، اما در حیطة رسمی شغل این افراد و آموزش آنها تعریف نشده است. این امر بازنگری در آموزش و الگوی شغلی این گروه را طلب می‌کند.
• چکیده انگلیسی: The constructions of the building professional body has been a main research subject in recent two decades. In Iran, the construction industry is mostly based on an overwhelming pattern of mutual design practices where the majority of expert personals are design and construction technicians. But these human forces have always been marginalized within research discourse as well as the educational context of architecture.
  The study aims at clarifying the occupational position of draftspersons and construction technicians and their impact on architectural designs. The first part of the article, proposes a conceptual framework for studying status of architectural technicians from antiquity to present comparing Iran and the west. For the second part, a logical analysis of official documents is used to produce a general model of the subject. The ethnographical strategy is chosen for the third part of the research where middle-range forces of the small design practices of Qom are studied (using deep observation, deep interview, and objective questionnaire technics) to be compared with findings of previous studies and make conclusions. The results of this study show that draftsman place in its historical evolution has experienced a vast change from an expertise-based hierarchy towards societal hierarchy. The all models of the varieties of occupation patterns of building technicians around the world are summed up in four conceptual models. The difference of the models falls into directness or indirectness of the mediatory role of the technician between architectural designer and other human figures in design decision making (clients, law agents, other engineers of building and operational forces). For Iranian small design practices, official duties, integration with clients and designing of some small projects are three common roles of the technician that are not within their official defined education as well as professional place. This fact invites to a review of their education an occupational pattern.
• انتشار مقاله: 31-06-1397
• نویسندگان: مسعود ناری قمی,حجت اله بحرینی
• مشاهده

• جایگاه : پژوهشی
• مجله: هویت شهر
• نوع مقاله: Journal Article
• کلمات کلیدی: نوجوانان,آموزش عمومی معماری,نما,آموزش ضمنی,آموزش صریح
• چکیده: در این مطالعه با توجه به گسست میان جامعه و معماران در کنار عدم موفقیت­ رویکردهای پست­مدرن در مردمی­کردن معماری و ضرورت پرداختن مجدد به آموزش معماری به عموم، یک تجربه برای برآورد تأثیر آموزش معماری به نوجوانان در تعمیق نگرش آنان به معماری اجراشده است. در این تحقیق انواع فهم از نما با تحلیل تصویری مشارکتی و افتراق معنایی، میزان درک مردم در مورد سه کاربری مسکونی، اداری و مذهبی سنجش شده است؛ با توجه به نوع سنجش از تحلیل تصویری مشارکتی استفاده‌شده است.54 تصویر در دودسته (نماهای محلی دامغان، نماهای پراکنده از کل ایران) در نظر گرفته شد و گروه آزمون پس از یک آموزش هدایت‌شده کوتاه‌مدت در شهر ایلام سنجش شد. نتایج بررسی میدانی حاکی از آن است که هر نوع از چهار گونه آموزش ارائه‌شده در این پژوهش، در تغییر دیدگاه­ها و نزدیک شدن به مقاصد معماری در توجه دادن عموم مؤثر است.
• چکیده انگلیسی: The catastrophic breakup between public realm and architectural society, along with the lack of successful achievement of the postmodern elite attitudes towards the popularization of architecture, has prompted the public to reintroduce architectural education as a necessity not only for architects and architecture students themselves but also for all people. The researchers' experiences indicate that there are potentially active areas for youth and teens to engage in architectural issues that public educations are the most feasible area amongst them. In this study, an elementary experience has been taken to assess the effectiveness of architectural training on teens to deepen their attitude towards architecture. To assess the role of education, people’s common judgment about the elevations of buildings has been used as a tool of inquiry, since elevation alone, is the most visible part of buildings for the public. In the at hand research, different interpretations of building elevations are categorized within six terms so basic elements along with allegorical, behavioral, contextual, memorial and gestalt ordering characteristics are specified as specialized factors. This research is based on participatory picture ordering with semantic differential technique are used as survey to study perception of people about three residential, administrative, and religious uses of various samples. 54 images were used as an evaluation tool in two different categories (City of Damghan local images and scattered building pictures of the whole of Iran) to be sorted due to three architectural functions. Every 18 images were specified for one of the three groups of usages while amongst these 18 pictures, 6 were selected from urban context of Damghan, 6 were chosen from famous recent works of Iranian architects all around the country based on 6 factors of cognitive characteristics of architectural elevation. The other 6 ones were selected from various locations of Iran from more ordinary of less famous buildings amongst architects. Evidence from respondents in Damghan city was considered for assessing teen’s raw mentality. The experimental group was assessed after short-term guidance workshop in the city of Ilam. These workshops were intended as a pilot experience for studying feasibility of public education about a special discourse of architecture. So upon its discovery nature, four proposed types of transferring data to the public were considered: implicit critical debate, explicit critical debate, implicit positive (informational) debate and explicit positive (informational) debate. The results of the field survey and the four proposed training types including implicit and explicit positive debate show that any training could be effective in changing the unique and collective viewpoints of teens towards the goals of architecture and the change in the type of teaching to people brings different directions into public views. It is worth to mention that there were significant differences between the results of our trained people with those who have official architectural education. While there is no considerable content in architectural education about the matter it is not very surprising. The cornerstone of it can be founded in high school textbooks and workshops to accommodate architectural concepts.
• انتشار مقاله: 31-06-1397
• نویسندگان: مسعود ناری قمی,سجاد دامیار,سپیده ملایری
• مشاهده