در هنگام جستجو کلمه در قسمت عنوان میتوانید کلمات مورد جستجو را با کاراکتر (-) جدا کنید.
کاربرد نوع شرط:
- جایگاه : پژوهشی
- مجله: مجله آمایش جغرافیایی فضا
- نوع مقاله: Journal Article
- کلمات کلیدی: سازمان فضایی,پیوندهای روستایی- شهری,جریانهای فضایی,زرین گل,تعاملات فضایی,ناحیه محمدآباد
- چکیده: یکی از ویژگیهای سکونت گاههای انسانی تطورپذیری و پویایی آن است. این پویایی در فضا، زمینه ایجاد جریانهای فضایی بین شهر و روستا را در قالب پیوندهای روستایی- شهری میسر می سازد، این پیوندهای روستایی- شهری حاصل تعاملات دو سویه سکونت گاههای روستایی و کانون شهری در عرصه ناحیهای است که به سبب جریانهای جریان افراد،کالاها و اطلاعات پدید می آید. شکل گیری و گسترش این جریانهای فضایی درسطوح مختلف (محلی، ناحیه ای و منطقهای) به ایجاد سازمان فضایی میانجامد. هدف این تحقیق تحلیلی بر تعاملات فضایی مقصدهای گردشگری ناحیه محمدآباد - زرین گل شهرستان علیآباد کتول مبتنی بر الگوی سازمان یابی فضایی شبکهای است. روش شناسی تحقیق کمی و مبتنی بر روش توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری مورد مطالعه، شامل 20 نقطه سکونت گاهی روستایی که همگی به عنوان مقصد گردشگری روستایی درناحیه محمدآباد- زرین گل واقع در شهرستان علیآبادکتول هستند. برای گردآوریِ اطلاعات به شیوههای اسنادی و میدانی عمل شده است. در روش میدانی، از فن پرسش گری و ابزار پرسش نامه استفاده شد. البته، برای برخی از دادههای ثانویه به مراکز اطلاع رسانی مانند مرکز آمار ایران و سازمانهایی مانند فرمانداری، میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان علیآباد مراجعه شد. با توجه به ماهیت مساله از تحلیل شبکه اجتماعی (SNA) استفاده شده است. در این روش سه دسته شاخص وجود دارند که در این پژوهش از شاخصهای کلان (اندازه شبکه، تراکم شبکه و مرکزیت شبکه) استفاده شده است. همچنین، در این روش دادههای جریانی به وسیله نرم افزار Nodexl مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. با توجه به یافتههای تحقیق، نتایج زیر به دست آمد:
- تعاملات فضایی در سطح ناحیه اگرچه مبتنی بر ساختارهای محیطی مبتنی بر فعالیتهای بخش کشاورزی شکل گرفته است ولی در دهه اخیر به علت تحول در بسترهای اجتماعی- اقتصادی و امکان محیطی ، چشمانداز طبیعی) مبتنی بر فعالیت گردشگری و سرمایه گذاریهای بومی مرتبط (با فعالیت گردشگری) از تعدد و تنوع بیشتری برخوردار شده است.
- تعاملات فضایی نوین نه تنها زمینه افزایش تعاملات درون قلمروی را فراهم نموده است. بلکه زمینه افزایش تعاملات برون قلمرویی نیز افزایش یافته است. مبتنی بر بنیان نظری تحلیل شبکه، این نوع از تعاملات بسترساز پایداری شبکه (یا نظام سکونتگاهی) خواهد شد. - اگرچه، جریانها از تعدد و تنوع برخوردار شده و سطح تعاملات هم ارتقا یافته است. ولی ساختار جریانها با نقش پذیری شهرها و روستاهای بزرگ به جای ماهیت دو سویه و مکمل، از ماهیتی یک سویه برخوردار است. این ویژگی سبب شده استتا پیوند بین سکونت گاهی شکل نگیرید.- چکیده انگلیسی: One of the characteristics of human settlements is their evolvability and dynamism. This dynamism in space enables the creation of spatial flows between cities and villages in the form of urban-rural links. The urban-rural links are the result of the mutual interactions of rural settlements and urban hubs in the field of an area being created by the flows of people, commodities and information. The formation and expansion of these spatial flows at different levels (local and regional) lead to the creation of spatial organization. Accordingly, the present paper is to analyze the spatial interactions of tourist destinations destinations of Mohammad Abad-Zarrin Gol region in Aliabad Katoul city. Data have been collected through documentation and field methods. In field method, inquiry technique and questionnaire instrument were used. Of course, some secondary data were collected from information centers such as Iranian Statistical Center and some organizations like governor’s office, the office of cultural heritage, tourism and handicrafts in Aliabad Katoul city. Due to the nature of the problem, it has been used the Social Network Analysis (SNA). In the method, there are three kinds of indicators that in the present research, macro indicators (network size, network density and network centrality) have been applied. Furthermore, in the method, stream data were analyzed by Nodexl software. According to the research findings, the following results were obtained:
- Although spatial interactions at the regional level have been formed on the basis of environmental structures based on agricultural activities, they are more diverse in recent decade due to the changes of social-economic contexts and environmental potential (natural landscape) based on tourism activities and indigenous investments (related to tourism);- انتشار مقاله: 09-07-1397
- نویسندگان: هاجر مزیدی,رحمت اله منشی زاده,فرهاد عزیزپور,بیژن رحمانی
- مشاهده
- جایگاه : پژوهشی
- مجله: مجله آمایش جغرافیایی فضا
- نوع مقاله: Journal Article
- کلمات کلیدی: ترکمن صحرا,شبکه منطقهای,شبکۀ محلی,منظومۀ روستایی,توسعۀ روستایی- شهری
- چکیده: تقویت پیوندهای روستایی ـ شهری با هدف توسعۀ اقتصادی و کاهش فقر، به شرایط جغرافیایی، اجتماعی-اقتصادی و اکولوژیکی محلی و منطقهای بستگی شدید دارد و جریانهای موجود که بین سکونتگاههای روستایی - شهری و شبکۀ منطقهای منتج از آن در شرایط مناسب میتوانند موجد همبستگی و پیوندهای روستایی- شهری و نه تنها به برپایی شبکههای فضایی منتهی گردیده، بلکه زمینۀ شکلگیری شبکههای اجتماعی را نیز مهیا نمایند.این خود میتواند بستر مناسبی را جهت توسعۀ یکپارچۀ روستایی- شهری فراهم آورد. در اینراستا این پژوهش در چارچوب منطقی قیاسی و روشی تحلیلی- توصیفی و انتخاب 20 روستای مرزی به عنوان حجم نمونه بادرنظرداشتن مرز بینالمللی به عنوان یک واقعیت فضایی، در پی تجزیه و تحلیل فضای جریانها مابین سکونتگاههای روستایی و شهری در انزوای جغرافیایی نواحی مرزی استان گلستان است، تا از این طریق امکان شکلگیری شبکه منطقهای مبتنی بر پیوندها و توسعۀ یکپارچۀ روستایی ـ شهری مورد بررسی قرار گیرد. نتایج بهدستآمده نشاندهندۀ آن است که همبستگی مستقیمی مابین جریانها و سطح توسعهیافتگی سکونتگاههای روستایی جهت شکلگیری شبکۀ منطقهای وجود دارد و جریان موجود مابین سکونتگاههای شهری و روستایی در منطقۀ مورد مطالعه در چارچوب یک شبکۀ منطقهای، در برگیرندۀ سه شبکۀ محلی است. در کرانۀ غربی منطقۀ مورد مطالعه، شهر گمیشتپه به عنوان یک شهر کوچک میانی و روستا - شهر سیمینشهر و روستاهای پیرامونی یک شبکۀ محلی (مبتنی بر منظومۀ روستایی سیمینشهر) و در کرانۀ شرقی منطقۀ مادرشهر ناحیهای گنبد و روستا ـ شهر اینچهبرون یک شبکۀ محلی (مبتنی بر منظومۀ روستایی اینچه برون) و نواحی میانی شهر متوسط آققلا و روستا ـ شهر انبارالوم و روستاهای مرتبط شبکۀ محلی دیگری (مبتنی بر منظومۀ روستایی انبارالوم) را شکل دادهاند و یک شبکۀ محلی در منتهیالیه نواحی غربی منطقه مورد مطالعه شامل شهر گنبد و روستاهای پیرامونی (منظومۀ روستایی داشلی برون) در حال شکلگیری است.
- چکیده انگلیسی: Strengthening urban rural links with the aim of economic development and poverty reduction depends on local, regional, socio-economic and ecological conditions, and existing flows between urban-rural settlements and resulting regional network can create urban-rural links and lead not only to the establishment of spatial networks, but also to pave the way for the establishment of social networks. This could provide a suitable platform for integrated rural urban development. Using a descriptive-analytical method and logical deduction framework and selection of 20 border villages as a sample and viewing the international border as a spatial reality, this article aimed at analyzing spatial flows between rural and urban settlements in border areas of the Golestan province, through which we can explore the possibility for the establishment of a regional network based on links and integrated urban rural development. The results show that there is a direct correlation between flows and the level of development of rural settlements to form a regional network and the existing flows between urban and rural settlements in studied area within the framework of a regional network includes three local networks. In the west coast of this area, Gumish Tappeh city as a small town and village-city of Simin Shahr and surrounding villages have formed a local network (based on the village system of Simin Shahr). On the eastern coast of the Madarshahr district in Gonband and Inche Borun city have formed a local network (based on the village system of Inche Borun). And the middle areas of the city of Aq Qala and the village of Anbar Olum and the surrounding villages have formed another local network (based on Anbar Olum village system). A local network is forming in the westernmost part of the studied area including Gonbad City and its villages (Dashli Borun village).
Keywords: Regional Network, Local Network, Rural System, Turkmansahra, Rural-Urban Development- انتشار مقاله: 31-05-1396
- نویسندگان: زهره جوانبخت قهفرخی,عباس سعیدی,فرهاد عزیزپور,جمیله توکلی نیا
- مشاهده
- جایگاه : پژوهشی
- مجله: مجله آمایش جغرافیایی فضا
- نوع مقاله: Journal Article
- کلمات کلیدی: سکونتگاههای روستایی,سد سیمره,نظام اسکان,دهستان زیرتنگ
- چکیده: یکی از مهمترین عواملی که از بعد سیاسی (برنامهریزی) بر ساختار و کارکرد سکونتگاههای روستایی اثر میگذارد، پروژههای عمرانی بهویژه احداث سدها است. سد سیمره که بر روی رودخانه سیمره بین استانهای لرستان و ایلام قرار گرفته است، یکی از این سدهاست. این سد، به علت ویژگی ساختاری و کارکردی اش شدیدا نظام اسکان را در محدوده اجرایش تحت تاثیر قرار داده است. این تحقیق با هدف تبیین اثرات احداث سد سیمره بر نظام اسکان محدوده مورد مطالعه و ترسیم چشمانداز مطلوب مداخله در این نظام انجام شده است. روش انجام این تحقیق، توصیفی، تحلیلی وترکیبی است. روش جمعآوری اطلاعات، روش جمع آوری کتابخانهای– پیمایشی میباشد. محدوده جغرافیایی این تحقیق 14روستای دهستان زیرتنگ است. تعداد نمونه مورد مطالعه در محدوده جغرافیایی شامل 10روستا و 184خانوار میباشد. برای تعیین حجم نمونه روستاها و خانوارها، از فرمول کوکران استفاده گردیده است. روش نمونه گیری با توجه به تعداد نمونهها روشهای طبقه ایی و تصادفی انتخاب گردید. همچنین، برای تجزیه و تحلیل دادهها و اطلاعات به دست آمده از مدل تحلیل سلسله مراتبی (A.H.P) و مدل سوات (SOWT) استفاده گردید. بررسی انجام گرفته، نشان داده است که ایجاد سد سیمره در محدوده دهستان زیرتنگ به عنوان عامل بیرونی، اگرچه از نگاه سیاستگذاران امری اجتناب ناپذیر بود، ولی سیاست مداخله ( خرید داراییها) برای سامان دادن به نظام اسکان متناسب با ویژگیهای ساختاری-کارکردی آن نبود.
- چکیده انگلیسی: One of the most importantelementsofthe political (planning) iseffectson thestructure and function of rural settlements is construction projects, especially the construction of dams. Seimareh damis located on the river between the provinces of Lorestan and Ilam Seimareh, is one of the dams. These dams, strongly affect the Implementation area of the settlement system, due to its structural and functional characteristics. This study was done to explore the effects of Seimareh dams on the settlement system of the case study area and mapped of interventiongood vision in this system. Research method is descriptive-analytical and combination. Data collection method, is library - survey. Geographical case study is 14 villages of Zyrtang area. Samples number in a geographic case study includes 10 villages and 184 households. The selections of sample villages and households have been used the formula of Cochran. Sampling method was selected stratified& random techniques. Also, Analysis of data and information was used AHP and SOWT models. The studies have shown that construction Seymare dam in Zyrtang rural area, although its realization was inevitable from view point policy makers but policy intervention (assets buying) was inappropriate to order the settlement system to structural& functional characteristic’s.
- انتشار مقاله: 19-08-1391
- نویسندگان: هدایتاله درویشی,فرهاد عزیزپور,عبدالرضا رحمانی فضلی,مریم بیرانوندزاده
- مشاهده
- جایگاه : پژوهشی
- مجله: مجله آمایش جغرافیایی فضا
- نوع مقاله: Journal Article
- کلمات کلیدی: سکونتگاههای روستایی,سد سیمره,نظام اسکان,دهستان زیرتنگ
- چکیده: یکی از مهمترین عواملی که از بعد سیاسی (برنامهریزی) بر ساختار و کارکرد سکونتگاههای روستایی اثر میگذارد، پروژههای عمرانی بهویژه احداث سدها است. سد سیمره که بر روی رودخانه سیمره بین استانهای لرستان و ایلام قرار گرفته است، یکی از این سدهاست. این سد، به علت ویژگی ساختاری و کارکردی اش شدیدا نظام اسکان را در محدوده اجرایش تحت تاثیر قرار داده است. این تحقیق با هدف تبیین اثرات احداث سد سیمره بر نظام اسکان محدوده مورد مطالعه و ترسیم چشمانداز مطلوب مداخله در این نظام انجام شده است. روش انجام این تحقیق، توصیفی، تحلیلی وترکیبی است. روش جمعآوری اطلاعات، روش جمع آوری کتابخانهای– پیمایشی میباشد. محدوده جغرافیایی این تحقیق 14روستای دهستان زیرتنگ است. تعداد نمونه مورد مطالعه در محدوده جغرافیایی شامل 10روستا و 184خانوار میباشد. برای تعیین حجم نمونه روستاها و خانوارها، از فرمول کوکران استفاده گردیده است. روش نمونه گیری با توجه به تعداد نمونهها روشهای طبقه ایی و تصادفی انتخاب گردید. همچنین، برای تجزیه و تحلیل دادهها و اطلاعات به دست آمده از مدل تحلیل سلسله مراتبی (A.H.P) و مدل سوات (SOWT) استفاده گردید. بررسی انجام گرفته، نشان داده است که ایجاد سد سیمره در محدوده دهستان زیرتنگ به عنوان عامل بیرونی، اگرچه از نگاه سیاستگذاران امری اجتناب ناپذیر بود، ولی سیاست مداخله ( خرید داراییها) برای سامان دادن به نظام اسکان متناسب با ویژگیهای ساختاری-کارکردی آن نبود.
- چکیده انگلیسی: One of the most importantelementsofthe political (planning) iseffectson thestructure and function of rural settlements is construction projects, especially the construction of dams. Seimareh damis located on the river between the provinces of Lorestan and Ilam Seimareh, is one of the dams. These dams, strongly affect the Implementation area of the settlement system, due to its structural and functional characteristics. This study was done to explore the effects of Seimareh dams on the settlement system of the case study area and mapped of interventiongood vision in this system. Research method is descriptive-analytical and combination. Data collection method, is library - survey. Geographical case study is 14 villages of Zyrtang area. Samples number in a geographic case study includes 10 villages and 184 households. The selections of sample villages and households have been used the formula of Cochran. Sampling method was selected stratified& random techniques. Also, Analysis of data and information was used AHP and SOWT models. The studies have shown that construction Seymare dam in Zyrtang rural area, although its realization was inevitable from view point policy makers but policy intervention (assets buying) was inappropriate to order the settlement system to structural& functional characteristic’s.
- انتشار مقاله: 19-08-1391
- نویسندگان: هدایتاله درویشی,فرهاد عزیزپور,عبدالرضا رحمانی فضلی,مریم بیرانوندزاده
- مشاهده
- جایگاه : پژوهشی
- مجله: فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
- نوع مقاله: Journal Article
- کلمات کلیدی: عوامل محیطی,سکونتگاه های روستایی,سازمان فضایی,ساختار سلسله مراتبی,دهستان لواسان کوچک
- چکیده: در شکلگیری، استقرار وسازمانیابی سکونتگاههای روستایی عوامل محیط طبیعی - اکولوژیک، اجتماعی، اقتصادی، تاریخی و سیاسی تأثیرگذار هستند. مقاله حاضر بر این اساس، بدنبال تبیین اثرگذاری عوامل طبیعی (محیط طبیعی-اکولوژیک) برتحول پذیری سازمان فضایی 11 روستای دهستان لواسان کوچک است. روش تحقیق توصیفی -تحلیلی بوده و برای جمع آوری اطلاعات از روشهای کتابخانهای استفاده گردیده است. همچنین، کاربرد مدلهایی نظیر میزانسنج نهادی گاتمن، ارزش مرکزیت، مجموع حداقل فواصل، تعداد ارتباطات مستقیم، تعداد گرههای ارتباطی و توان جمعیتی مورد توجه قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان میدهد عوامل طبیعی بویژه توپوگرافی، منابع آب و شیب در موقعیت استقرار سکونتگاههای روستایی تأثیر داشته است.این وضعیت سبب گردیده تا سازمان فضایی محدوده مورد مطالعه از ساختارسلسله مراتبی دو سطحی برخوردار گردد. ضمناً مبتنی بر این نتایج پیشنهاد گردید تا سازمان فضایی محدوده از سه حوزه روستایی به مرکزیت روستاهای افجه، کندعلیا و بوجان و یک مجموعه روستایی با مرکزیت شهر لواسان تشکیل گردد.
- چکیده انگلیسی: Factors of the natural-ecologic, social, economic, historical and political environment affects formation, establishment and organization of rural environments.
Thus, the present article seeks to clarify the influence of natural elements (natural-ecologic environments) in transformability of spatial organization in 11 rural districts of Lavasan-e Kuchak village. Descriptive-analytic methods and secondary-research methods are used for collecting information. Moreover, models like Gatman institutional measurement, value of centrality, total minimum distance, number of direct links, number of communicative nodes and demographic capacity are also considered.
Results indicate that natural elements, especially topography, water resources and slope have influenced the position of rural settlements. This has resulted in the spatial organization of the study area possessing a two-level hierarchical structure. Moreover, based on the results it is suggested to form spatial organization of the area with three rural areas of Afje, Kantiya and Bujan villages and a rural complex of Lavasan city.- انتشار مقاله: 21-03-1393
- نویسندگان: فرهاد عزیزپور,رقیه شمسی
- مشاهده
- جایگاه : پژوهشی
- مجله: فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
- نوع مقاله: Journal Article
- کلمات کلیدی: زلزله,روستا,GIS,مکانیابی,مدیریت بحران,قیروکارزین
- چکیده: زلزله، سالانه خسارتهای زیادی در کشورهای مختلف به بار میآورد و گروههای انسانی را از جنبههای مختلف مادی و معنوی در معرض آسیب قرار میدهد. ایران از نظر میانگین سالانه بیشترین تعداد مطلق جمعیت در معرض خطر زلزله، در جایگاه هفتم آسیا و سیزدهم جهان قرار دارد. در میان نواحی سکونتگاهی کشور، شهرستان قیروکارزین در طول تاریخ، همواره با زلزلههای ویرانگری رو به رو بوده است. این شرایط، زمینه ساز وقوع قویترین زمین لرزهها در قیروکارزین شده که تلفات و خسارات بسیار زیادی را بر عرصههای شهری و روستایی وارد کرده است. در این ارتباط سیستم اطلاعات مکانی میتواند نقش بسزایی در زمینه تعیین مناطق در معرض مخاطره، نحوه توزیع و کیفیت ساختارهای فیزیکی در معرض خطر و تحلیل مشخصات اقتصادی، اجتماعی و جمعیت مواجه با خطر ایفا نمایند. هدف از این مطالعه، شناسایی پهنههای امن و ناامن و مکانیابی مناسب برای ایجاد پایگاههای مدیریت بحران در شهرستان قیروکارزین میباشد. برای رسیدن به این هدف، اطلاعات مربوط به معیارهای مختلف، مطالعه و به سه دسته متغیرهای طبیعی، متغیرهای کالبدی و متغیرهای نهادی - مدیریتی تقسیمبندی شدند. سپس لایههای اطلاعاتی مربوط به معیارهای مختلف به سامانه GIS وارد و بعد از آماده سازی با استفاده از معادلهی خطی فازی استاندارد سازی شده، سپس تلفیق نقشهها با استفاده از جمع فازی صورت گرفت. در نهایت پهنههای مناسب و نامناسب از جهت خطر پذیری و ایجاد پایگاههای مدیریت بحران مشخص و بر پایه یافتههای این تحقیق، سه روستا با توجه به قابلیت آنها برای ایجاد پایگاههای مدیریت بحران در سه سطح متفاوت تعیین شدند تا دهیاریها را در فرایند مدیریت بحران در شهرستان قیروکارزین یاری نمایند و از توانایی سیستم اطلاعات جغرافیایی در جهت پیشبرد اهداف پایگاههای مدیریت بحران بهره گرفته شود.
- چکیده انگلیسی: Annually, earthquake damnify many countries dramatically and damages human communities physically and psychologically. Regarding absolute annual average of people facing earthquake threat, Iran ranks 7th in Asia and 13th in the world. Throughout history, Qiru Karzin city has always faced devastating earthquakes which have resulted in many losses and damages in rural and urban areas. In this regard, spatial information system can play an influential role in identifying areas facing earthquake hazard, their dispersion, the quality of physical structure in danger and analyzing economic, social and demographic features of the area in danger. The present study seeks to identify secure and unsecure zones and find appropriate locations for crisis management bases in Qiru Karzin. To reach this goal, information received from different criteria is studied and classified into three classes of natural variables, physical variables and institutional-management variables. Then, information layers of different criteria are entered into GIS environment and standardized using Fuzzy linear functions. Later, maps are integrated using Fuzzy Plus. Finally, appropriate and inappropriate zones are identified regarding risk taking and construction of crisis management bases. According to the research results, three villages were selected based on their capability for creating crisis management bases in three levels. These villages will aid rural municipalities (Dehyaris) in the process of crisis management in Qiru Karzin and in reaching goals of crisis management bases using geographic information system capabilities .
- انتشار مقاله: 21-03-1393
- نویسندگان: سیده فاطمه حسینی,محمد سلیمانی,فرهاد عزیزپور,زهرا پربار
- مشاهده
- جایگاه : پژوهشی
- مجله: فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
- نوع مقاله: Journal Article
- کلمات کلیدی: منطقه یک,طرح جامع تهران,طرح های توسعه شهری,الگوی توسعه,روستاهای شهری
- چکیده: شهرگرایی و تغییر شکل روستاهای اطراف شهرها از جمله مسائلی است که در دهههای اخیر نظام شهری کشورهای در حال توسعه از جمله ایران را تحت تأثیر قرار داده است. ادغام روستاهای حاشیه در بافت شهری، یکی از نمایانترین تغییرات کالبدی در بافت شهر ایرانی، به ویژه از دهه 50 بوده است. در این میان، حوزههای روستایی تحت نفوذ مستقیم شهرهای بزرگ به ویژه کلانشهر تهران این فرایند را عمیقتر و سریعتر پشت سر گذاشته است. به نحوی که، بسیاری از آنها اینک در بافت شهر ادغام شده و یا با وجود فاصله از بافت پیوسته شهرها، از ماهیت روستایی خود فاصله گرفتهاند.
هدف از این تحقیق، بررسی جایگاه کنونی روستاهای شهری در طرحهای توسعه شهری است. روش انجام تحقیق توصیفی- تحلیلی است. شیوه جمع آوری اطلاعات نیز کتابخانهای است. نتایج تحقیق نشان میدهد که در طرحهای توسعه شهری به جایگاه روستاهای شهری از طریق اتخاذ و اجرای سیاستهایی نظیر حفاظت از ویژگیهای طبیعی و زیست محیطی، توسعه کارکردهای گردشگری، حفاظت و ساماندهی بافتهای تاریخی و فرهنگی و ... توجه شده است.- چکیده انگلیسی: Urbanism and transformation of villages near urban areas are among the issues that have influenced urban systems in developing countries like Iran during the last decades. Integration of marginal villages in the urban texture is considered to be one of the most significant physical changes in Iranian cities, especially in the fifties. Under direct influence of large cities, especially Tehran metropolis, rural areas have experienced a deeper and faster process. So that, many are integrated into urban texture and some others are separated from their rural nature despite being far from urban texture. The present article seeks to investigate the present position of urban villages in development plans. Descriptive-analytic and secondary data collection methods were used. Results indicate that urban development plans attend to the position of urban villages by adopting and implementing policies such as conserving natural and environmental features, developing tourism functions, protecting and organizing historical and cultural contexts.
- انتشار مقاله: 18-01-1392
- نویسندگان: حسن افراخته,فرهاد عزیزپور,رقیه شمسی
- مشاهده
- جایگاه : پژوهشی
- مجله: جغرافیا و آمایش شهری منطقه ای
- نوع مقاله: Journal Article
- کلمات کلیدی: خرمآباد,توسعۀ پایدار,شبکۀ عصبی,مزیت جغرافیایی
- چکیده: شناخت دقیق از مزیتهای جغرافیایی نواحی، عامل کلیدی و یکی از پیششرطهای ضروری برای دستیابی به توسعۀ پایدار روستایی است؛ زیرا از این طریق بسترها و زمینههای لازم برای توسعۀ متوازن و متعادل در مناطق روستایی فراهم میشود. در این راستا، این مقاله با هدف تحلیل اثرات مزیتهای جغرافیایی در پیشبینی توسعۀ پایدار در روستاهای شهرستان خرمآباد تهیه شدهاست. روش تحقیق کمّی مبتنیبر منطق قیاس است. جامعۀ آماری تحقیق، روستاهای شهرستان خرمآباد هستند که با استفاده از نمونهگیری طبقهای-تصادفی تعداد 150 روستا بهعنوان نمونه انتخاب شدند. دادهها و اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانهای (در قالب دادههای ثانویه) و پرسشنامۀ محققساخته (توزیع پرسشنامه در بین دهیاران و اعضای شوراهای اسلامی) جمعآوری شد. برای تجزیهوتحلیل دادهها از آزمونهای همبستگی، تحلیل گامبهگام و شبکۀ عصبی استفاده شدهاست. مبتنیبر یافتهها، این پژوهش به این نتیجه رسید که در بین متغیرهای تعریفکننده مزیت جغرافیایی بهترتیب متغیرهای جمعیت فعال، سرمایهگذاری دولتی، سرمایهگذاری خصوصی، جمعیت ماهر و متخصص، اراضی زراعی، حجم و میزان آب، دسترسی به نقاط شهری و گردشگر واردهشده از مؤثرترین متغیرهای پیشبینیکنندۀ توسعۀ پایدار روستایی در شهرستان خرمآباد هستند. البته، توسعۀ پایدار سکونتگاههای روستایی، اگرچه میتواند متأثر از متغیرهای مختلف (مزیتهای جغرافیایی) باشد، ولی برخی از آنها با توجه به جهتگیریهای توسعهای خاصی که در سطح ناحیه درحال تحقق است، از اثرگذاری بیشتری برخوردار شدهاند. با توجه به یافتههای بهدستآمده در پژوهش حاضر و اهمیت مزیتهای جغرافیایی در توسعه و بهخصوص توسعۀ پایدار روستایی، پیشنهاد میشود که با انجام مطالعات دقیق و برنامهریزیشده به شناسایی مزیتهای خاص نواحی مختلف روستایی پرداخته شود تا از این طریق سیاستگذاریها در مناطق کشور بر تصمیمات مکانی درستی متکی شود و تدوین برنامههای توسعه، منطبق با توانها و مزیتهای جغرافیایی هر ناحیه باشد.
- چکیده انگلیسی: --
- انتشار مقاله: 23-06-1399
- نویسندگان: اکرم قنبری,عبدالرضا رحمانی فضلی,فرهاد عزیزپور
- مشاهده
- جایگاه : پژوهشی
- مجله: جغرافیا و آمایش شهری منطقه ای
- نوع مقاله: Journal Article
- کلمات کلیدی: روستا,شهر,سازمان فضایی,جریانهای فضایی, بخش بنرود و جلگه
- چکیده: جریانهای فضایی بین شهر و روستا به شکل پیوندهای روستایی- شهری، نقش بسیار مهمی در توازن و توسعۀ یکپارچۀ ناحیهای دارند. این جریانها مابین سکونتگاهها در اثر حوادث طبیعی، اقتصادی و اجتماعی یا سیاسی دستخوش تحول و دگرگونی میشوند. یکی از قلمروهای جغرافیایی که از جنبۀ طبیعی تحول یافتهاست، ناحیۀ بنرود و جلگۀ شهرستان اصفهان است. در این ناحیه، تعاملات بین سکونتگاههای شهری و روستایی بهوسیلۀ جریانهای گوناگون جمعیتی، کالا، خدمات، سرمایه، اطلاعات، ارتباطات و... تحقق یافته و زمینۀ شکلگیری سازمان فضایی را فراهم کردهاست. در این مقاله جریانهای فضایی با رویکرد شبکهای تحلیل شدهاست. تحقیق حاضر، براساس ماهیت، اکتشافی و بر مبنای روش، توصیفی- تحلیلی است. جامعۀ آماری مورد مطالعه همۀ سکونتگاهها (شهری و روستایی) در سطح ناحیه هستند. دادهها و اطلاعات اولیۀ موردنیاز با استفاده از روش میدانی، فن پرسشگری و با ابزار پرسشنامه (روستا- شهر) جمعآوری شدهاست. دادههای ثانویه نیز با مراجعه به سازمانها و نهادهای متولی بهدست آمده، سپس دادهها و اطلاعات در چارچوب پارادایم شبکهای و با فن تحلیل شبکه و از طریق نرمافزار NodeXL مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفتهاست. نتایج پژوهش نشان میدهد، عدمتعادل فضایی در توزیع امکانات و خدمات مختلف در سطح ناحیه باعث افزایش جابهجاییها و شکلگیری پیوندهای گوناگون اجتماعی- فرهنگی شدهاست؛ ازاینرو دو شهر هرند و ورزنه رتبههای اول و دوم و روستای امامزاده عبدالعزیز در رتبۀ سوم، به مکانهای اصلی تردد درونناحیهای تبدیل شدهاند. نتایج نشان میدهد که الگوی جریانها، الگویی روزانه، منظم و یکسویه است. این الگو در بسیاری از جهات مطابق با مشخصات نظریۀ قطب رشد است و از الگوهای شبکهای فاصلۀ زیادی دارد؛ چراکه در بیشتر سکونتگاهها پیوندهای یکسویه برقرار است. همچنین خشکسالی دهۀ اخیر باعث تقویت قطبهای منطقهای با کارکرد شهری شده و الگوی قطبی را در منطقه تقویت کردهاست.
- چکیده انگلیسی: Spatial flows between urban and rural area in the form of urban-rural linkages have an important role in the regional integrated development. These flows are change due to natural, economic, social and political factors. One of the geographical territory that has changed naturally is BonRud District and Jolgeh in Isfahan County. Interaction between urban and rural settlements has realized by different flows of population, goods, services, capital, information and communication in this area that has leaded to formation of spatial organization in the area. In this paper, the spatial flows have analyzed by network approach. Present research is explorative based on nature and descriptive-analytic in the aspect of method. Statistical society of the study are all urban and rural settlements of the area. Research required data are collected through field study, interview, and questionnaire. Secondary data collected from archives of responsible organs and institutions. Collected dada have analyzed in the frame of network paradigm, network analyze method and using Nodexl software. Research finding shows that spatial linkage reflects the spatial unbalanced in distribution of possibilities and services in the area. Therefore, settlements of Harand, Varzaneh, Imamzade abdolaziz are in the ranks of one, two and three respectively. The pattern of flows is a daily, regular, and one-sided pattern. This pattern is in many respects consistent with the profile of growth pole theory. This pattern of flows cannot be considered as urban-rural linkage. The recent decade drought has strengthened the urban Polar Regions and strengthened the growth polar pattern in the region.
- انتشار مقاله: 12-03-1398
- نویسندگان: محمد قاسمی سیانی,حسن افراخته,فرهاد عزیزپور,وحید ریاحی
- مشاهده
- جایگاه : پژوهشی
- مجله: فصلنامه جغرافیا و توسعه
- نوع مقاله: Journal Article
- کلمات کلیدی: ایران,تحلیل محتوی,مدیریت مشارکتی آبیاری
- چکیده: مدیریت مشارکتی آبیاری به عنوان رویکردی برای افزایش بهره وری آب کشاورزی و کاهش هزینه های مدیریت دولتی، از دهه 1370 شمسی در ایران همپا با روندهای جهانی مورد توجه قرار گرفته و اجرای آن با فرازونشیب هایی همراه بوده است. در این پژوهش تحلیلی-کاربردی با رویکرد پس رویدادی تحقق پذیری ضعیف مدیریت مشارکتی آبیاری در ایران از طریق تحلیل محتوی پژوهش های انجام گرفته در داخل کشور و اسناد بالادستی مرتبط مورد بررسی قرار گرفته است. برای انجام این پژوهش، منابع موجود در زمینه مدیریت آبیاری مشارکتی از پایگاه های معتبر تا حد ممکن شناسایی و تعداد 38 منبع مورد بررسی قرار گرفت و از نرم افزار Atlas.ti7 برای تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده شد. تجزیه و تحلیل یافته هاحاکی از وجود 12 حیطه از موانع و مشکلات بر سر راه اجرای مدیریت مشارکتی آبیاری در سطح ایران می باشد که سیاست های کشاورزی نامناسب و مشارکت زدا، غفلت از تدابیر بسترسازی و برنامه ریزی، تسلط فرهنگ های تنگ نظرانه و برقراری جو بیاعتمادی، فقدان حمایت های مالی-اعتباری، ساختار دولتی متمرکز و مقاومت گرا، ضعف اطلاع رسانی و کمبود اطلاعات، قوانین و مقررات بازدارنده، عدم شفافیت و ابهام در ماهیت و نحوه اجرای مدیریت مشارکتی آبیاری، وجود ناهماهنگی بین بهره برداران و دستگاه های اجرایی، محدودیت های سخت افزاری و اقلیمی، ناسازگاری و انعطاف ناپذیری رویه های مدیریتی اعمال شده و کارکنان غیرماهر و ناکارآمد دست اندرکار را شامل می شود. در پایان ، راهکارهایی برای گذار از وضعیت فعلی و تسهیل اجرای مدیریت مشارکتی آبیاری ارائه شده است.
- چکیده انگلیسی: Participatory irrigation management as an approach to increase agricultural water productivity and reduce the cost of public management has been considered in Iran since the 1970s, along with global trends, and its implementation has been accompanied by many obstacles and problems. In this analytical-applied research with post-event approach, the weak of implementation of participatory irrigation management in Iran has been examined through the analysis of the content of research carried out in the country and relevant documents. To conduct this research, existing resources in the field of participatory irrigation management were identified from valid databases as far as possible and 38 sources were investigated and Atlas.ti7 software was used for data analysis. The analysis of 38 surveyed sources indicates that there are 12 domains of obstacles and problems in participatory irrigation management in Iran, which includes inadequate and anti-participation agricultural policies, neglecting of measures to provide conditions and planning, dominating narrow-minded cultures and establishing a climate of unreliability, lack of financial-credit support, a centralized and inflexible state structure, weakness in providing information and lack of information, preventive laws and regulations, lack of clarity and ambiguity in the nature and implementation of participatory irrigation management, inconsistency between users and responsible organizations, hard and soft ware and climate restrictions, incompatibility and inflexibility of applied management practices, unskilled and inefficient staff. In the end, some ways to move from the current situation and facilitate the implementation of participatory irrigation management have been suggested.
- انتشار مقاله: 25-08-1398
- نویسندگان: فاطمه عسکریبزایه,حسن افراخته,اصغر طهماسبی,فرهاد عزیزپور,داریوش فتحالله طالقانی
- مشاهده