چکیده:
به منظور بررسی اثر رقم، تراکم و آرایش کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر در سال زراعی 87- 1386 بهصورت اسپیلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. در این تحقیق ارقام لیکورد، طلایه و مودنا بهعنوان فاکتور اصلی و دو عامل تراکم (بر اساس فاصله بوته روی ردیف 5، 5/12 و 20 سانتیمتر و آرایش کاشت (بهصورت زیکزاک و مستطیلی) بهصورت فاکتوریل در کرتهای فرعی در نظر گرفته شدند. صفات مورد ارزیابی شامل مراحل نمو، تعداد خورجین در گیاه، تعداد خورجین در واحد سطح، تعداد خورجین در هر شاخه، تعداد شاخه فرعی در گیاه، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، شاخص برداشت، درصد روغن و عملکرد روغن بود. نتایج نشان داد که رشد و نمو کلزا کمتر تحت تأثیر تراکم و آرایش کاشت قرار گرفت و در تمام تیمارها تقریباً بر هم منطبق بود، ولی زمان وقوع هر مرحله در سه رقم مورد آزمایش متفاوت بود. همه صفات مورد مطالعه تحت تأثیر رقم قرار داشتند. اثر تراکم بر تعداد خورجین در گیاه، تعداد خورجین در واحد سطح، تعداد شاخه فرعی در گیاه، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، شاخص برداشت و عملکرد روغن معنیدار بود. اثر آرایش کاشت بر تعداد خورجین در واحد سطح، تعداد خورجین در هر شاخه، تعداد دانه در خورجین، عملکرد دانه، شاخص برداشت و عملکرد روغن معنیدار بود. اثر متقابل رقم، تراکم و آرایش کاشت برای همه صفات معنیدار بود. در خصوص اثر رقم بر عملکرد دانه و درصد روغن به ترتیب رقم لیکورد و مودنا، در خصوص اثر تراکم بر عملکرد دانه، فاصله بوته روی ردیف 5 سانتیمتر و در خصوص اثر آرایش کاشت بر عملکرد دانه و درصد روغن آرایش کاشت زیکزاک و نهایتاً در بررسی متقابل رقم، تراکم و آرایش کاشت بر عملکرد دانه و درصد روغن به ترتیب رقم طلایه، فاصله بوته روی ردیف 20 سانتیمتر و آرایش کاشت زیکزاک و رقم مودنا، فاصله بوته روی ردیف 20 سانتیمتر و آرایش کاشت مستطیلی) تیمارهای برتر بودند. با توجه به اینکه هدف اصلی از کاشت این گیاه تهیه روغن آن میباشد، لذا تیمار طلایه، فاصله بوته روی ردیف 20 سانتیمتر و آرایش کاشت زیکزاک بهدلیل تولید بالای روغن ( 85/ 1571 کیلو گرم در هکتار) میتواند جهت کاشت در مناطق مشابه با شرایط این آزمایش توصیه گردد. بیشترین عملکرد دانه را رقم لیکورد (3245 کیلو گرم در هکتار) داشت که دارای بیشترین شاخص برداشت (94/30 درصد) بود. با افزایش فاصله بوته روی ردیف، عملکرد دانه و شاخص برداشت کاهش پیدا کرد. آرایش کاشت بر وزن هزار دانه و درصد روغن تأثیری نداشت، ولی سبب افزایش تعداد دانه در خورجین، تعداد خورجین در واحد سطح، شاخص برداشت و عملکرد روغن گردید.
چکیده انگلیسی:
Effects of different densities and planting patterns on yield and yield components of three canola cultivars were studied in 2008. The experiment was a split – plot based on randomized complete block design with three cultivars (Licord, Talayeh and Modena) as the main plots and plant densities on rows (5, 12.5 and 20 cm) and sowing patterns (rectangular and zigzag forms) with a factorial arrangement as subplots. Traits were evaluated included developmental stages, silique numbers in plant, silique numbers per unit area, number of silique in branches, number of branches per plant, grain numbers in silique, 1000 grain weight, grain yield, harvest index, oil percentage and oil yield. The results showed that the growth and development of rapeseed were less affected by density and sowing pattern in almost all treatments but every step occurrence in three cultivars tested were different. All parameters studied were affected by cultivar. Effect of plant density on the numbers of silique in plant, silique numbers per unit area, number of branches per plant, seeds per silique, 1000 seed weight, grain yield, harvest index and oil yield was significant. Effect of sowing pattern was also significant on the numbers of silique per unit area, silique numbers per branch, number of seeds per silique, grain yield. harvest index and oil yield. Interaction effects of cultivar, planting density and pattern for all traits were significant. Regarding to the effect of cultivar on yield and oil percent age, Licord and Modena, regarding to the effect of density on yield, plant distance of 5 cm on rows, regarding to the effects of sowing pattern on yield and oil percentage, planting zigzag and in interaction effects of cultivar, density and planting pattern on yield and oil percentage, (Talayeh cultivar, the plant distance of 20 cm on rows, planting pattern of zigzag, and Modena cultivar, 20 cm plant distances on rows and a rectangular planting pattern treatments were cosidered as superior, respectively. Regarding to the goal of present research, oil production, treatment of Talayeh cultivar, 20 cm plant space in rows and zigzag form plant pattern production oil (1571.85 kg. ha-1) can be recommend for production canola in this experiment Similar climative condition.
خبرنامه
برای ثبت نام در خبرنامه و دریافت خبرنامه ایمیل خود را وارد نمایید.
