زرده‌ی تخم مرغ یکی از رایج‌ترین ترکیبات برای محافظت اسپرم در خلال فرآیندهای یخ زدن و یخ گشایی است. هدف این آزمایش، مقایسه اثر محافظتی زرده‌ی تخم چهار گونه پرنده (مرغ، اردک، بوقلمون و کبوتر)، برای محافظت اسپرم قوچ در برابر آسیب‌های یخ زدن بود. نمونه‌های منی از 6 قوچ با تحریک الکتریکی جمع‌آوری شدند. نمونه‌ها با رقیق کننده تریس-سیتریک اسید-فروکتوز که دارای زرده‌ی تخم پرندگان مختلف (15%) و گلیسرول (5%) بودند، آمیخته و رقیق و در استراهای 5/0 میلی‌لیتری در نیتروژن مایع یخ‌ زده شدند. پس از یخ گشایی، جنبایی پیش‌رونده و درصد اسپرم زنده یا مرده و سلامت آکروزوم با روش رنگ‌آمیزی ائوزین-نیگروزین و گیمسا، بی‌درنگ پس از یخ گشایی، و 2 و 4 ساعت پس از یخ گشایی ارزیابی شد. جنبایی پیش‌رونده، درصد اسپرم زنده و سلامت آکروزوم در رقیق کننده دارای زرده‌ی تخم کبوتر در مقایسه با رقیق کننده‌های دارای زرده‌ی تخم بوقلمون، اردک و مرغ به طور معنی‌داری (P<0.05) بالاتر بود، اما با پیشرفت زمان پس از یخ گشایی به طور معنی‌داری کاهش یافت. برهم کنش بین زمان پس از یخ گشایی و نوع زرده معنی‌دار نبود. نتایج نشان داد که زرده‌ی تخم کبوتر در مقایسه با زرده‌ی تخم مرغ، اثر محافظتی بهتری برای اسپرم قوچ دارد ولی نیاز به ارزیابی‌های باروری بیشتری است.

Egg yolk is the most commonly used cryoprotective agent for sperm cryopreservation of several species.
The objective of this experiment was to compare the effectiveness of egg yolk from four avian species
(domestic chicken, duck, turkey and pigeon) on sperm quality following cryopreservation of the ram semen.
Ejaculates were collected, using an electroejaculator, from six fertile rams. Samples were diluted in a triscitric
acid-fructose extender containing egg yolk (15%) and glycerol (5%). Diluted samples were cooled
slowly to 5°C over 2 h and equilibrated at that temperature for 2 h. Aliquots of samples were loaded into 0.5
ml straws and frozen in liquid nitrogen vapor for 15 min and stored in liquid nitrogen. Post-thaw progressive
motility, live/dead ratio and acrosomal integrity of 200 sperm per slide stained with eosin-nigrosin and
giemsa, were evaluated at 0, 2 and 4 h after thawing. Pigeon egg yolk had the most cryoprotective effect in
terms of progressive motility, livability and acrosomal integrity (P(Pindicated that pigeon egg yolk might be superior to chicken egg yolk for cryopreservation of ram spermatozoa in tris-citric acid-fructose yolk extender, however, further experiments are needed to evaluate its effects on fertility.