چکیده:
مسیل‌ها و روددره‌های دامنه جنوبی البرز موقعیت جغرافیایی و توپوگرافیک ویژه‌ای برای شهر تهران پدید آورده‌اند. در سال 1347 رویکرد صلب و بخشی برنامه‌های توسعه شهری در برخورد با روددره‌های شهر تهران، نقش ساختاری آنها در توسعه شهری و تأمین نیاز شهروندان را نادیده گرفته و رودخانه‌ها را به کانال‌های دفع آب‌های سطحی، فاضلاب و نقاط حادثه‌خیز شهری مبدل ساخته است. در طرح جامع تهران (۱۳۸۵)، پتانسیل روددره‌ها در شکل‌دهی سازمان فضایی و تعریف پهنه‌های گردشگری در دستور کار مدیریت شهری تهران قرار گرفت. در این میان روددره «کن» به عنوان محور گردشگری شهر انتخاب و برنامه ساماندهی رودخانه و پیرامون آن تدوین شد. بوستان جوانمردان در تابستان سال ۱۳۹۱در ساحل رودخانه کن حدفاصل پل بزرگراه همت و بزرگراه حکیم، در مرز میان منطقه ۵ و ۲۲ شهرداری تهران، به عنوان محصول عملی این برنامه و سیاست‌ها به بهره‌برداری رسید.
امروز با گذشت بیش از ۳ سال از بهره‌برداری بوستان جوانمردان، تبدیل این پروژه مهم به یکی از ضعیف‌ترین بوستان‌های شهر تهران مورد پرسش قرار می‌گیرد. چرا پروژه‌ای در این مقیاس با وجود تأکید و توجه ویژه اسناد بالادست و مدیریت شهری با شکست مواجه می‌شود؟ چرا با وجود هدف احیاء و پیوند رودخانه با شهر و شهروندان، این پروژه نه تنها در جذب مخاطب ناموفق می‌باشد، بلکه خود به عاملی در نابودی هویت طبیعی و فرهنگی رودخانه کن تبدیل شده است؟
این نوشتار بر مبنای اسناد موجود و روند طی شده از تعریف، برنامه‌ریزی، طراحی و اجرا، به بررسی دلایل دور شدن پروژه بوستان جوانمردان از اهداف اولیه ساماندهی و احیاء رودخانه کن می‌پردازد.
فاصله میان اهداف و راهبردهای بیان شده در برنامه ساماندهی ویژه روددره کن در طرح‌های موضعی-موضوعی طرح جامع ۱۳۸۵ و طرح ساماندهی رودخانه کن و پیرامون آن توسط مهندسین مشاور آرمانشهر تا سیاست‌گذاری و اقدامات صورت گرفته در مقیاس میانی و خرد توسط مهندسین مشاور آتک به عنوان طراح اصلی پروژه مورد بررسی قرار می‌گیرد. در نهایت عدم شناخت طراح از ارزش‌های طبیعی و منظرساز روددره کن را عامل مهم عدم توانایی طرح ارایه شده در پاسخ‌گویی به اهداف مورد نظر طرح جامع و شکست پروژه می‌داند.
چکیده انگلیسی:
The streams and river valleys of southern hillside of Alborz Mountains have created a special geographical and topographical situation for Tehran city. The rigid and confined approach in confronting river valleys of Tehran in development plans of 1968 has ignored their structural role in providing a city life. It has changed these rivers into a disposal channel for surface water, sewage and a dangerous spot in Tehran city. In master Plan of Tehran (1385), potential river valleys in shaping and defining the spatial organizing of tourism zones Tehran was on the agenda of urban management. Kan River Valley was assigned a tourism element of the city and and an organizing plan for the river was legislated. Javanmardan Park along Kan River valley, located between Hemmat and Hakim highways, within the 5th and 22nd district, was projected and implemented as a product of these policies.
Today, after more than 3 years of implementation, the questions on transformation of this significant project into one of the worst parks is still queried. Why a project on this scale with a special emphasis of upstream documents and urban management happen to fail in the end? Why with regeneration aims of river valley, this project is not only successful in attracting audiences, but also changing to a factor in the destruction of the natural and cultural identity of the river valley?
This article explains the reasons why Javanmardan Park ignored the primary purposes of organizing and generation based on existing documents and the process of definition, planning, design and implementation.
The gap between the objectives and strategies outlined in the organizing plan for Kan River valleys in local and thematic master plan of 2006 and organizing plan of Kan River valley and its surrounding by Armanshahr consulting engineers and major and minor policies of Atak consulting engineers as the major plan of this project are mainly discussed in this paper.
Having compared the policies and purposes of upstream plans in organizing of Kan River valley and transforming it into a tourism zone of Tehran city and its obtained results in “Javanmardan Iran”, two main factors are recognized for failure of project definition (Maintaining the natural quality of the valley as one of the most important elements of the city and creating personality, identity and visibility alongside the river). The first factor counts for lack of understanding of consultant designers in recognizing landscape values of the site and landscaping elements of Kan river valley while the second one roots from lack of sufficient technical experience in the design and implementation of landscape architecture in the river bed. While utilizing the river valley potential and generating a tourism zone was primarily planned in the early stages of development and project definition and management. In fact, the designers’ impose landscape and non-landscape identity while changing the valuable natural landscape; a landscape which was aimed for regeneration and conservation.
خبرنامه
برای ثبت نام در خبرنامه و دریافت خبرنامه ایمیل خود را وارد نمایید.
