چکیده:
جامعه‌شناسی مردم‌مدار در ایران چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟ طرح این پرسشِ هنجاری از این بابت اهمیت دارد که جامعه‌شناسی مردم‌مدار در ایران مراحل اولیۀ صورت‌بندی را طی می‌کند. اما پاسخ به این پرسش تا حد زیادی وابسته به ویژگی‌های حوزۀ عمومی در ایران است، چرا که به ادعای این مقاله پایه و مایۀ جامعه‌شناسی مردم‌مدار در حوزۀ عمومی است. اما تلاش برای پرداختن به این پرسش در وهلۀ نخست مستلزم جد و جهدی نظری در چیستیِ حوزۀ عمومی است. پس از آن‌‌می‌توان ضمن بررسی ویژگی‌های حوزۀ عمومی در ایران طرحی برای شرایط امکان جامعه‌شناسی مردم‌مدار در ایران درانداخت. در این مقاله، ابتدا به لحاظ نظری، رویکردهای غالب در خصوص چیستی حوزۀ عمومی مرور و نقد می‌شوند؛ رویکرد هابرماس و آرنت از آن جمله است. در حین این مرور نظری، ویژگی‌های روایت غالب از جامعه‌شناسی مردم‌مدار، یعنی روایتی که بوراووی از آن به دست داده است، نیز بررسی می‌شود و با تکیه بر روایت آرنت از حوزۀ عمومی تلاش می‌شود روایتی «دیگر» از جامعه‌شناسی مردم‌مدار پیش نهاده شود. پس از آن به مرور ویژگی‌های حوزۀ عمومی در ایران پرداخته خواهد شد و مصادیق آن، در شکل‌های نهادی و غیرنهادیِ آن، پرداخته می‌شود و نسبتِ هر یک از این مصادیق با روایت‌های پیش‌گفته از حوزۀ عمومی بررسی می‌شود. این مقاله، از جمله مدعی است که مختصات حوزۀ عمومی در ایران با روایت آرنت همخوانیِ بیشتری دارد تا روایت هابرماسی از آن. از این رو، جامعه‌شناسی مردم‌مدار در ایران در مسیری که پیشِ رو دارد باید ضمن بررسی مختصات این حوزۀ عمومی به نقد و آسیب‌شناسیِ آن نیز بپردازد. در انتهای مقاله، با تکیه بر ویژگی‌های حوزۀ عمومی در ایران، طرحی اولیه برای صورت‌بندیِ جامعه‌شناسی مردم‌مدار در ایران به دست داده می‌شود و محورهای نظری، روش شناختی و پژوهشیِ آن برشمرده خواهد شد.
چکیده انگلیسی:
What should be the characteristics of public sociology in Iran? This normative
question is important, since public sociology is still in its early stages in our
country. To me the roots of public sociology are in the public sphere. Therefore,
I will review the major theoretical perspectives on public sphere, including
Haberma’s and Arendt’s t perspectives. Then I will focus on Burawoy’s
narration for public sociology and compare it with those perspectives in order to
propose an alternative narration. In the second section of the paper, I will review
the institutional and non-institutional part of the public sphere in Iran. This paper
claims that Iranian public sphere is in harmony with Arendt’s perspective. At the
end, based on the characteristics of Iranian public sphere, I will propose an
outline of public sociology in the above society, and mention its theoretical and
methodological aspects.
خبرنامه
برای ثبت نام در خبرنامه و دریافت خبرنامه ایمیل خود را وارد نمایید.
