چکیده:
دخل عبد الوهاب البیاتی مرحلة جدیدة من تجاربه الشعریّة عقب إصداره الدیوان الشعری الذی أسماه ﺑ«سفر الفقر والثورة» سنة 1965 م. لقد تبلورت فی قصائده التی جادت بها قریحته الفیّاضة فی الفترة ذاتها تجارب صوفیة بشکل ملفت للانتباه. حلّل البیاتی فی دیوانه الشعری شخصیّتی الحلّاج وأبی العلاء المعرّی، ممّا یعتبره النقاد مؤشّراً واضحاً علی تحوّل الشاعر من رؤیته الواقعیّة نحو الأشیاء إلی رؤیته الصوفیة. والغایة التی نتوخّاها فی هذا المقال هی المقارنة بین الاتّجاهات الصوفیة لدی الحلّاج والمعری وفقاً لما بیّنه البیاتی فی قصائده. زد علی ذلک أنّنا نتعرّف علی المعانی الصوفیة الخفیّة فی نفس البیاتی جرّاء هذا البحث أیضاً. ومن أبرز النتائج التی حقّقها هذا البحث اعتماداً علی المنهج التحلیلی الوصفی أنّه تبیّن أنّ البیاتی یمیل إلی الطریقة الصوفیة التی تبنّاها الحلاج کلّ المیل. وهی التی تتمیّز بالجنوح إلی مشاعر الرفض والإباء أمام الظلم والرکون إلی الثورة والمبادرة والإقدام. کما تبیّن إیضاً أنّ شاعرنا ما راقه النمط الصوفی الذی انتهجه المعری المبنیّ علی الانعزال عن ساحة الحیاة والانغلاق علی النفس.
چکیده انگلیسی:
بیاتی در دیوانی که به سال 1965م منتشر نمود، مرحله تازهای از تجربه شعری خود به نمایش گذاشته است. در این دیوان که آن را «دفتر فقر و انقلاب» نامیده، اندیشههای صوفیانه او دیده میشود. بیاتی در این دیوان، شخصیّت حلّاج و معری را مورد بررسی قرار داده است و به نظر ناقدان آن گونه که از سرودههای وی در این دیوان بر میآید، از واقعگرایی به تصوّف روی آورده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی مقایسهای میان رویکرد صوفیانه حلاج و معری است که با شیوه تحلیلی توصیفی و با تأکید بر قصاید بیاتی صورت پذیرفته است. از مهمترین دستاوردهای این تحقیق این است که رویکرد صوفیانه بیاتی بیشتر به حلاج نزدیک است تا معری که در رویکرد حلاج، گرایش به انقلاب و پویایی و رویارویی با ظلم و ستم جایگاه ویژهای دارد. در مقابل بیاتی، رویکرد صوفیانه معری را مورد انتقاد قرار داده است. لذا باید گفت تصوّف بیاتی یک تصوّف انقلابی است.
خبرنامه
برای ثبت نام در خبرنامه و دریافت خبرنامه ایمیل خود را وارد نمایید.
