چکیده:
ایران‌زمین به دلیل موقعیت جغرافیایی و قرار گرفتن روی کمربند جهانی زلزله، در طول تاریخ همواره زمین‌لرزه‌های مخربی را تجربه کرده است و هر ساله چندین لرزه در سطح کشور ثبت می‌شود. آخرین مورد آن زلزله 8/6 ریشتری بم در پنجم دی‌ماه 1382 بوده است که سبب تلفات شدید انسانی و زیرساخت‌ها در سطح کشور شد. زلزله‌ای که با 30 هزار کشته و 10 هزار زخمی از بزرگ‌ترین زلزله‌های سده اخیر به شمار می‌آید. هدف این مقاله شناسایی دلایل اصلی این مقدار تلفات است. برای رسیدن به این هدف 13 شاخص کالبدی- فضایی مؤثر بر آسیب‌پذیری شهرها در سطح جهانی شناسایی و سپس در قالب مدل‌های برنامه‌ریزی و تلفیقی چون فازی و تحلیل سلسله مراتبی وارون وزن‌دهی شدند. لایه‌های انتخابی در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی ترکیب و درپایان نقشه میزان آسیب‌پذیری شهر پیش از زلزله اخیر مدل‌سازی شد. در مرحله دوم میزان آسیب‌پذیری شهر بر پایه برداشت‌های دقیق طرح تفصیلی شهر مشابه‌سازی و میزان ضریب همبستگی آن با مدل فرضی ارائه‌شده این پژوهش محاسبه شد که ضریبی معادل با 59/0 را نشان داد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که نه تنها مدل فازی برای تعیین آسیب‌پذیری و ناپایداری شهرهایی چون بم کاربرد دارد بلکه با استفاده از این مدل ارائه‌شده می‌توان میزان تاب‌آوری شهر را در برابر زلزله و دیگر بحران‌های طبیعی محاسبه کرد و سرانجام به رابطه میان تئوری و عمل دست یافت.
چکیده انگلیسی:
Due to its geographic position and located on the World earthquake belt; Iran is always under threat from earthquakes and several shakes are recorded every year all over the country. The most recent earthquake with 6.8 degree magnitude on the Richter scale hit the city of Bam in 2003 and caused large losses of human life and infrastructure. The 2003 Bam earthquake, with more than 30,000 casualties and 10,000 injuries, was the most Destructive earthquake in the current century in Iran. We aim to recognize the main reasons causing these deterioration problems. To this end, we first conceptualize thirteen physical-spatial factors. These factors are analyzed using fuzzy logic and IHPW (Inverse Hierarchy Process Weight) within Geographical Information System. We also attempt to identify the Correlation coefficient analyses between urban vulnerability and damage using Fuzzy logic and GIS. In statistics, correlation and dependence are any of a broad class of statistical relationships between two or more random variables or observed data values. With respect to the covariance between two variables (urban vulnerability map and damage post earthquake) the correlation coefficient is calculated 0.59. The results of the model as applied to the structures of the city of Bam illustrate that a fuzzy approach is a basic tool that can be used to identify urban vulnerability and damage post earthquake incident. Its application to the problem assists in unifying relevant theories and practices.
خبرنامه
برای ثبت نام در خبرنامه و دریافت خبرنامه ایمیل خود را وارد نمایید.
