چکیده:
زمینه و هدف: منابع آب‌های زیر زمینی، بخش مهمی از منابع تامین آب شهری را تشکیل می‌دهند. یکی از چالش‌های جدی در راستای تامین و ارتقای سلامت جامعه، افزایش تدریجی میزان نیترات در آب آشامیدنی جوامع مختلف دنیا می‌باشد. هدف از این تحقیق، بررسی تغییرات فصلی میزان نیترات و آمونیاک در چاههای تامین‌کننده‌ی آب شرب بابل با استفاده از نرم‌افزار GISدر فصول مختلف سال‌های89-1388 می‌باشد.
مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی ـ تحلیلی از نوع مقطعی است که بر روی چاههای تامین آب شرب بابل درطول سال‌های 89-88 انجام-گرفته‌است. از 20 چاه آب شرب شهر بابل در فصول مختلف، نمونه‌برداری برطبق روش استاندارد صورت‌گرفته و در نهایت، 80 نمونه آب مورد آنالیز قرارگرفته‌است. جهت اندازه‌گیری مقادیر نیترات و آمونیاک، از دستگاه اسپکترو فتومتر مدل DR2000 و طول موج‌های 500 و425 نانومتراستفاده-شده‌است. جهت تجزیه و تحلیل کیفی و نوسانات فصلی غلظت نیترات و آمونیاکِ مکان‌های مختلف، از سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی، نرم‌افزار ArcGIS استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج نشان‌داده که بیشترین میزان نیترات در فصل تابستان(68/23 میلی‌گرم درلیتر) و کمترین آن در فصل زمستان(14میلی‌گرم در لیتر) بوده-است. درحالی که بیشترین مقدار آمونیاک در فصل بهار(43/0 میلی‌گرم در لیتر) و کمترین آن در فصل تابستان(06/0 میلی‌گرم در لیتر) به‌دست‌آمده-است. همچنین نتایج نشان‌داده که فقط در چاه شماره‌ی 5 واقع در روستای کته پشت سفلی، غلظت نیترات روند افزایش داشته است و در بقیه‌ی چاه-ها، داده‌ها به‌ترتیب روند افزایشی و کاهشی در غلظت نیترات و آمونیاک نشان داده‌اند.
نتیجه‌گیری: نتایج بیانگر آن است که میزان نیترات و آمونیاک در کلیه‌ی نمونه‌ها، کمتر از مقادیر توصیه‌ای سازمان بهداشت جهانی می‌باشد. جهت جلوگیری از افزایش غلظت آمونیاک و نیترات در منابع آب‌های زیرزمینی، آموزش مداوم به کشاورزان در زمینه‌ی استفاده‌ی صحیح ازکودهای شیمیایی و نیز ساخت و بهره‌برداری از سیستم‌های جمع‌آوری فاضلاب شهری توصیه می‌گردد.
چکیده انگلیسی:
Background: Underground water resources constitute an important part of urban water resources. One of the serious challenges in ensuring and promoting community health is gradual increase in nitrate levels of drinking water of communities across the world. The purpose of this study was to investigate the seasonal variation of nitrate and ammonia levels in drinking water wells of Babol city using GIS software, in 2010-11.
Materials and Methods: This cross-sectional analytical study was performed on drinking water wells of Babol city in 2010-11. Sampling was done according to a standard method from 20 drinking water wells, in different seasons; and in final, 80 water samples were analyzed. Nitrate and ammonia concentration of samples was measured using Spectrophotometer DR2000 (Hach company) in 500 and 425 nm, respectively. For qualitative analysis and seasonal fluctuation of nitrate and ammonia concentration of different areas, Geographic information systems , ArcGIS, was used.
Results: The results showed that the highest amount of nitrate was in summer (23.68 mg/l), and the lowest was in winter (14 mg/l). While the highest and the lowest amount of ammonia was in spring (0.43 mg/l) and summer (0.06 mg/l), respectively. Also, the results showed that only in well number 5 located in Kate Sofla village, nitrate concentration had increasing trend, and in the remaining wells, nitrate and ammonia concentration, had an increasing and a decreasing trend, respectively.
Conclusion: The results indicate that nitrate and ammonia levels in all samples were lower than the WHO recommendations. To avoid increasing in the ammonia and nitrate concentrations in the underground waters, ongoing training to farmers on the proper use of chemical fertilizers, as well as the construction and operation of wastewater collection systems are recommended.
خبرنامه
برای ثبت نام در خبرنامه و دریافت خبرنامه ایمیل خود را وارد نمایید.
