چکیده:
جنگل بخش مهمی از زیست‌بوم زمین است؛ یک منبع بزرگ برای مقاصد و مصارف مختلف بشر که با رشد جمعیت در قرن حاضر و با وقوع آتش‌سوزی‌های متعدد کمیت و کیفیت آن به مخاطره افتاده است. از این‌رو، در این پژوهش به‌منظور کاهش این مخاطرات، شاخص خشکی کچ-بایرام و شاخص خطر آتش‌سوزی جنگل مک-آرتور و چگونگی تعیین مناطق دارای قابلیت آتش‌سوزی در جنگلهای هیرکانی دو استان گلستان و خراسان شمالی بررسی شدهاست. از عاملهای اقلیمی (بیشینه دما، کمینه رطوبت نسبی، میانگین سرعت باد، میزان بارش و تبخیر روزانه) برای سال‌های 1384تا1393 در قالب این شاخصها استفاده شد. همچنین با کمک این اطلاعات پهنه‌بندی شاخص مک-آرتور و شاخص خشکی کچ-بایرام در بازه زمانی مذکور با بهره‌گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) انجام گردید؛ نتایج به‌دست‌آمده مشخص کرد که ارتباط معنی‌داری بین شاخص آتش‌سوزی مک-آرتور و شاخص خشکی کچ-بایرام در مناطق موردمطالعه وجود نداشت؛ در مورد مناطق پرخطر شاخص خشکی کچ-بایرام شاخص خوبی برای تشخیص قابلیت آتش‌سوزی نبود. درحالی‌که شاخص آتش‌سوزی مک-آرتور مناطق پرخطر را به‌خوبی مشخص کرد. همچنین نتایج نشان داد که شاخص خشکی کچ-بایرام در مناطق کم باران که در محدوده اقلیمی نیمه‌خشک و نیمه مرطوب قرار دارند نمی‌تواند کاربرد دقیقی داشته باشد، از طرفی، در مناطقی که آتش‌سوزی رخ‌داده است شاخص آتش‌سوزی مک-آرتور خطرناک بودن منطقه را نشان می‌دهد؛ هرچندکه آتش‌سوزی مزبور، منشأ اقلیمی نداشته باشد. بنابراین شاخص آتش‌سوزی مک-آرتور، با مشخص کردن مناطق دارای قابلیت آتش‌سوزی در جلوگیری یا کاهش آسیبهای ناشی از آتش‌سوزی در جنگلهای ایران، بسیار تأثیرگذار است.
چکیده انگلیسی:
Forest is an important part of earth ecosystem; a great source for various usages and purposes of human, that its quantity and quality has been exposed on risk by recent population growth and wildfires. Hence in this study in order to manage this risk, Keetch-Byram and Mc-Arthur Indices were employed to determine potential areas of wildfire occurrence in North-East Hyrcanyan forests of Iran. The Mc-Arthur index has developed for assessing the wildfires for Australian forests and identifies the start and spread, fire intensity and capability of its control. Keetch-Byram drought index as a way to determine the potential of fires in forests is used in many countries. Therefore, the operating climate (maximum temperature, minimum relative humidity, mean wind speed, daily rainfall and evaporation) for the years 1384-1393 in the fall with the highest incidence of forest fires in East Hyrcanian was used. With the help of this information, zoning of the Mc-Arthur index and Keetch-Byram drought index during the mentioned time was performed using geographic information system (GIS). The results of the mapping indicated that there is not a definite and significant relationship between fire indices Mac-Arthur and there drought index Keetch-Byramin the studied areas. In high-risk areas, Keetch-Byram drought index is not a good indicator of fire potential, while Mc-Arthur fire risk index determined the high-risk areas very well. Climate is not the source of fire occurred. So Mc-Arthur fire index identifying the potential areas of fire could be remarkably considered in forest fire prevention or damage reduction in Iran.
خبرنامه
برای ثبت نام در خبرنامه و دریافت خبرنامه ایمیل خود را وارد نمایید.
