چکیده:
شاخص فرسایندگی باران مهمترین عامل تاثیرگذار بر فرسایش خاک است.این پژوهش با هدف تعیین تغییرات مکانی و زمانی انرژی فرسایندگی باران در جنوب غرب ایران انجام شده‌است. خصوصیات بیش از 10000 رگبار مربوط به 27 ایستگاه سینوپتیک در جنوب غرب ایران مورد استفاده قرار گرفت و انژری جنبشی (E) و حداکثر شدت بارندگی 30 دقیقه‌ای (I30) رگبارها محاسبه ومتوسط شاخص فرسایندگی ماهیانه و سالیانه برای کلیه ایستگاه‌ها تعیین شد. پهنه‌بندی تغییرات مکانی به روش اسپلاین انجام گرفت. نتایج نشان دادند که ضریب فرسایندگی باران در ماه‌های مختلف از شمال به جنوب و از غرب به شرق کاهش می‌یابد. بالاترین و پایین‌ترین ضریب فرسایندگی سالیانه به ترتیب برابر 39/26 و 11/6 MJ.mm.ha-1.h-1.yr-1 و به ترتیب متعلق به ایستگاه‌های ایوان (استان ایلام) و ایستگاه بروجن (استان چهارمحال و بختیاری) می‌باشد. از نظر زمانی بالاترین ضریب فرسایندگی برابر با7/183 MJ.mm.ha-1.h-1.yr-1 است که در فصل زمستان رخ می‌دهد. وجود ضرائب همبستگی معنی‌دار بین میانگین‌های سالانه مقادیر بارش و شدت بارش و ضرائب فرسایندگی مرتبط با آن دوره‌های زمانی به ترتیب برابر 94/0 و 93/0 می‌باشند که تخمین میانگین‌های سالانه ضرائب فرسایندگی باران را به کمک مقادیر بارش تسهیل می‌نمایند. نتایج نشان دادند که استفاده از میانگین‌های بارش و شدت بارش سالیانه در یک مدل رگرسیون چندگانه برای بر‌آورد ضرائب فرسایندگی سالیانه قابل اعتمادتر از هنگامی است که از معادلات رگرسیون ساده برای این منظور استفاده شود.
چکیده انگلیسی:
Rainfall erosivity index is the most important factor which impacts soil erosion. The objective of this research was mapping spatial and temporal variations of rainfall erosivity in the southwest of Iran. Properties of 10,000 rain storm belong to 27 climatological stations were analyzed and their synthetic energy (E) and maximum 30 minute rainfall intensity (I30) were calculated. The mean annual and monthly rainfall erosivities were calculated for all stations' data. Mapping spatial variations was carried out using Spline algorithm. The results showed that the monthly erosivityindex values decrease from the north to the south and from the west to the east of the region. Maximum and minimum values of annual erosivityequal to 26.39 and 6.11 MJ.mm.ha-1.h-1.yr-1 which were belong to Ivan (Ilamprovince) and Brojen station (ChaharmalVaBakhtiariprovince), respectively. Temporal studies of rainfall erosivity index indicated that maximum rainfall erosivity was equal to 183.7 MJ.mm.ha-1.h-1.yr-1andoccured in winter. Existence of significant correlation coefficients between the means of monthly and annual rainfall values and their corresponded rainfall erosivitieswere 0.94 and 0.93, respectively, and such significant correlation coefficients facilitate indirect estimations of monthly and annual rainfall erosivitiesthroughrainfall values and simple or multiple regression models. The results revealed higher reliability of multiple regression models consist of both means of annual rainfall and rain storm intensities than simple regression models for estimation annual rainfall erosivity.
خبرنامه
برای ثبت نام در خبرنامه و دریافت خبرنامه ایمیل خود را وارد نمایید.
